Գիտություն

Reprogrammed the Havana International Book Fair

Երեքշաբթի, Նոյեմբերի 28, 2023
Reprogrammed the Havana International Book Fair

Changed the date of the Havana International Book Fair According with the website Cubadebate, the date of the International party of the book in Cuba, scheduled to next year's February...

Արժույթի միջազգային հիմնադրամ

11 Մարտի 2016

1944 թ. հուլիսի 22-ին հիմնադրվել է Արժույթի միջազգային հիմնադրամը՝ Բրետոն Վուդսի կոնֆերանսի ժամանակ։ Գործել սկսել է 1945 թ. դեկտեմբերի 27-ին։ Այդ օրը 29 երկիր համաձայնագիր ստորագրեցին։ Սկզբում հիմնադրամն ուներ 45 անդամ։ ԱՄՀ-ի ստեղծման հիմնական նպատակը փոխարժեքները կայունացնելն էր և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային վճարման համակարգի վերակառուցմանն աջակցելը։

Այսօր այդ հիմնադրամին անդամակցում է 188 երկիր, որոնք իրենց որոշումների կայացումը վստահել են տնօրենների 4 հոգանոց խորհրդին։ Նրանք ունեն 8 նստավայր՝ Ամերիկայում, Գերմանիայում, Անգլիայում, Ռուսաստանում, Ճապոնիայում, Չինաստանում, Սաուդյան Արաբիայում և Ֆրանսիայում:

ԱՄՀ յուրաքանչյուր անդամ-պետություն վճարում է անդամավճար, որը կոչվում է «քվոտա»։ Քվոտան հիմնականում որոշվում է անդամ-պետության ՀՆԱ-ի մեծությամբ և պաշտոնական ռեզերվով։ Քվոտաները թույլ են տալիս որոշելու անդամ-պետության ձայների քանակը։ Անդամավճարները ձևավորում են ԱՄՀ ֆոնդը, որտեղից օգնություն է տրամադրվում այն պետություններին, որոնք ունեն ֆինանսական դժվարություններ։

Քվոտաների ընդհանուր գումարը կազմում է 238 միլիարդ SDR (Special Drowning Rights-փոխառության հատուկ իրավունքներ), որը համարժեք է 368 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի։ 

Յուրաքանչյուր պետության ձայների քանակը գոյանում է նրա «բազային ձայներից», որը կազմում է 250 ձայն՝ գումարած 1 ձայն յուրաքանչյուր 100 հազար SDR քվոտայի դիմաց։

ԱՄՆ-ը միայնակ տիրապետում է ձայների 17.78 տոկոսին, իսկ Եվրոպայի երկրները՝ 22.66 տոկոսին: Այլ խոսքով, հիմնադրամի կարևոր որոշումներում, երկու մեծ պետություններից յուրաքանչյուրը վետոյի  իրավունք ունի:

Արժույթի միջազգային հիմնադրամի նպատակը աշխարհի տնտեսության կայունության պահպանումն է, ինչն իրագործում է օգնելով այն երկրներին, որոնք ֆինանսական դժվարություն ունեն, հետևում է արժույթի կայունացմանը, տնտեսական աճի ամրապնդմանը, աշխատատեղերի ստեղծմանը և բանվորների աշխատավարձերի բարձրացմանը:

1980-ական թվականներին Ռոնալդ Ռեյգանն Ամերիկայում, իսկ Մարգարետ Թետչերն Անգլիայում Արժույթի միջազգային հիմնադրամում կարևոր փոփոխություններ կատարեցին, որ հայտնի են որպես «ռեյգանիզմը» Ամերիկայում և «թետչերիզմը» Անգլիայում: Ռեյգանը և Թետչերը տարածելով ազատ շուկայի գաղափարը, Արժույթի միջազգային հիմնադրամը և Համաշխարհային բանկը վերածեցին մի հիմնարկի, որի միջոցով աղքատ երկրներին թելադրում էին նեոլիբերալիստական ազատ շուկայական հարաբերություններ:

Արժույթի միջազգային հիմնադրամի հիմնական նպատակը պետություններին ճնշման տակ պահելն է, որպեսզի նրանք հրաժարվեն հասարակական ծրագրերից  և ընդունեն «Փողակենտրոն»՝ (Monetarism) քաղաքականություն: Հիվանդ ու աղքատ տնտեսությունների համար թելադրում են ուղղություններ, որոնցից են՝ նվազագույն ծախսեր ընդհանուր բարօրության համար, ընդհանուր հարստության ու արդյունաբերության մասնավորեցում և ընդհանուր պարտքերի նվազում: Այս ուղղությունները ճանաչված են որպես «Վաշինգտոնյան համաձայնագիր»:

Շատ տնտեսագետներ կարծիք են հայտնում, որ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը, Առևտրի համաշխարհային կենտրոնը և Համաշխարհային բանկը թափանցիկ չեն աշխատում: Առանց ընդհանուր քննարկման որոշումներ են կայացնում և վեճերը գաղտնաբար լուծում են որոշ խարհուրդներում:

Նրանք հետամուտ են լինում, որ բոլոր երկրներում մասնավորեցման պրոցեսն իրականացվի, իսկ դրա հիմնական նպատակը ժողովուրդներից հարստությունը խլելն է  և դրա կենտրոնացումը մասնավոր սեկտորի մոտ:

 

Պատրաստեց՝ Վարդան Ղազարյանը  

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ