Արդյոք նեոլիբերալիզմը և լիբերալիզմը նույնն են (Մաս 1)
Լիբերալիզմը կապիտալիստական տարբեր երկրներում, ըստ բազմակուսակցության պատմությանը և այդ երկրների հատուկ քաղաքական դասակարգումների, այդ երկրների քաղաքական տարբեր ծրագրերի և պլատֆորմների ներկայացուցիչն են: Այս հոդվածում համառոտ ձևով անդրադառնալու ենք միայն կապիտալիստական որոշ մեծ երկրներին: Աշխարհի մասշտաբով բազմաթիվ երկրներ կան, որոնք իրենց լիբերալ են անվանում:
Լիբերալիզմը Անգլիայում
Սկզբից տեսնենք թե լիբերալիզմը իր ծննդավայրում՝ Անգլիայում որ քաղաքական ուժին էր ներկայացնում: 17-րդ դարում առաջին անգամ Անգլիայում այսօրվա հասկացողությամբ խորհրդարանական համակարգը ձևավորվեց: Այդտեղ կային երկու հիմնական քաղաքական ուժեր՝ «Թուրիներ»-ն ու «Վիգեր»-ն: Անկախ նրանց տարաձայնություններից՝ կրոնի և թագավորի նշանակման հետ կապված, Թուրիները պաշտպանում էին մեծ հողատերերի շահերը ընդեմ կապիատալիզմի հզորացմանը և Վիգերը զարգացող կապիտալիզմի կողմանակիցն ու պաշտպաններն էին:
17-րդ դարի վերջերը և 18-րդ դարի սկազբում, այսինքն Անգլիայի ծովային ռազմական ուժի հզորացման գագաթնակետի ժամանակ և դրա արդյունքում, աշխարհում Անգլիական կապիտալի տարածման հետևանքով, Վիգերը դարձան ազատ առևտրի պաշտպաններ: Պատահական չէ, որ լիբերալիզմի հիմնադիրներից օրինակ Ջան Լակը, առաջին հոգիններից էր, որ Վիգերի կանոնադրությունը խմբագրեց: 1859 թվականին Անգլիայի լիբերալ կուսակցությունը առաջացավ Վիգերի և Թուրիների ավելի պահպանողական ճակատի միացումից: Մինչև 1920 թվականը, Անգլիայում առաջացան բանվորական կուսակցությունը, երկու լիբերալ և պահպանողական (բաղկացած էր լիբերալներին չմիացած Թուրիներից) կուսակցությունները: Լիբերալ կուսակցությունը 19-րդ դարի երկրորդ կեսում, բացի ազատ առևտրից, պաշտպանում էին նաև կապիտալիստական տեսանկյունից քաղաքական բարեփոխությունները: 1988 թվականին, Անգլիայի լիբերալ կուսակցությունը դաշինք կնքեց Անգլիայի սոցիալ դեմոկրատ կուսակցությունից պառակտված աջ ճակատի հետ: Այս դաշինքի արդյունքը եղավ լիբերալ դեմոկրատիկ կուսակցության առաջացումը, որը Անգլիայի ներկայիս խորհրդարանում ներկա է: Քաղաքական բնագավառում, լիբերալ դեմոկրատ կուսակցությունը պաշտպանում է լիբերալական դիրքերը, այսինքն պնդում է մարդու ազատությունների վրա, դեմ է պետության հսկողությանը քաղաքացիների կյանքի նկատմամբ, պաշտպանում է ազգերի հավասարությունը և Եվրոխորհրդում Անգլիայի անդամակցությունը: Քաղաքական բնագավառում, այս կուսակցությունը պահպանողական կուսակցության նման փոքր պետության կողմնակից է և դեմ է կապիտալի հանդեպ սահմանափակումների կիրառմանը: Այդուհանդերձ, լիբերալներին մոտ կանգնած տնտեսական տեսաբաները Անգլիայում անընդհատ փոքր պետության կողմնակիցը չեն եղել: Ջան Մինարդ Կինզը լիբերալ կուսակցության անդամ էր: Կինզը գտնում էր, որ պետությունը տնտեսությունը ուղորդելու դիրքում պետք է գտնվի և պաշտպանի պետական կապիտալի ներդրումներից, կողմ էր պահանջարկների բարձրացումից, քաղաքացիների մեծամասնության եկամուտի բարձրացման միջոցով:
Շարունակելի
