Գիտություն

Reprogrammed the Havana International Book Fair

Երեքշաբթի, Նոյեմբերի 28, 2023
Reprogrammed the Havana International Book Fair

Changed the date of the Havana International Book Fair According with the website Cubadebate, the date of the International party of the book in Cuba, scheduled to next year's February...

«Դժվար է լինելու պահպանել Հայաստանի դիրքերը ՀԱՊԿ-ում». Սուրեն Սարգսյան

24 Օգոստոսի 2018

Ամփոփելով իր պաշտոնավարման 100-ը Հանրապետության հրապարակում` ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը վստահեցրեց, թե արտաքին հարաբերություններում ինչպես Արեւմուտքի« այնպես էլ Ռուսաստանի մեր գործընկերների հետ ամեն ինչ լավ է, պարզապես, դեռ նոր իրավիճակը ամբողջությամբ չեն գնահատել: Մասնավորապես` խոսելով հայ-ռուսական հարաբերությունների վատ լինելու մասին` Ն. Փաշինյանն ընդգծեց, թե երկու անգամ հանդիպում է ունեցել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ եւ երեք անգամ` հեռախոսազրույց, ինչի վրա էլ հիմնվելով` փաստեց. «Հայ-ռուսական հարաբերությունները ոչ միայն վատ չեն« այլեւ, ի հեճուկս ՀՀԿ-ականների, լավ են ու գնալով ավելի ու ավելի լավանալու են»: Մինչդեռ իրականությունը բոլորովին այլ է, ինչի մասին «Իրավունքը» զրուցեց միջազգայնագետ ՍՈՒՐԵՆ ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ հետ, ով առիթ է ունեցել այս ընթացքում  շփվելու թե՛ ամերիկյան, թե՛ ռուսաստանյան տարբեր փորձագետների եւ պետական գործիչների հետ եւ պարզելու եղած իրական տրամադրությունները:

«ՌԴ-Ն ԲԱԶՄԻՑՍ ԱԿՆԱՐԿԵԼ Է, ՈՐ ՈՐՈՇ ԿԱԴՐԱՅԻՆ ՆՇԱՆԱԿՈՒՄՆԵՐ ՀՀ-ՈՒՄ ԻՐԵՆՑ ՀԱՄԱՐ ԸՆԴՈՒՆԵԼԻ ՉԵՆ»

Ըստ միջազգայնագետի` վերջին ժամանակաշրջանում որոշակի լարվածություն ու անհասկացվածութուն է նկատվում հայ-ռուսական հարաբերություններում.

– Ռուսական կողմն իր մտահոգությունների մասին բազմիցս հայտնել է` թե՛ փորձագիտական« թե՛ մամուլի, թե՛ պաշտոնական հայտարարությունների մակարդակով: Նման լարվածություն վերջին 20 տարվա մեջ չեմ տեսել, լարվածությունը պետք է թուլացնել, թեպետ ռուս փորձագետներն այս հարցում չեն օգնում: Մինչդեռ կարծում եմ` ՌԴ-ն` որպես մեզ համար առաջնային պետություն« պետք է լինի առաջնային դիրքերում: ՌԴ-ն ռազմավարական դաշնակից է, որից չենք կարող հրաժարվել ու չենք հրաժարվելու: Այս առումով պետք է հարաբերությունները պահենք բարձր մակարդակի վրա: Ուստի` կարեւոր է հասկանալ, թե ինչն է անհանգստացնում ռուս գործընկերներին, որից հետո փոխզիջումային մակարդակով պետք է գալ խնդիրների կարգավորման: ՌԴ-ն բազմիցս ակնարկել է, որ որոշ կադրային նշանակումներ ՀՀ-ում իրենց համար ընկալելի ու ընդունելի չեն, ու կա անվստահություն: Իսկ Հայաստանում դրան, կարծում եմ, ուշադրություն չեն դարձրել` մտածելով, որ երկրի կադրային քաղաքականությունը մեր սուվերեն իրավունքն է: Սակայն, դրան ի պատասխան, ռուս մեր գործընկերներն ասում են, որ իրենց սուվերեն իրավունքն էլ զենքի գնի սահմանելն է: Իրենք խնդիր են տեսնում` որոշ պաշտոնյաների հետ կապված, եւ չեն ցանկանում այդ պաշտոնյաների հետ աշխատել: Ասում են` նշանակել եք, լավ եք արել, բայց ես իր հետ չեմ աշխատելու: Դրա համար մեր ռուս գործընկերների կարծիքը պետք է հաշվի առնել: Սա ամենակարեւոր կետերից մեկն է, որի ուղղությամբ պետք է ՀՀ իշխանություններն աշխատեն:

ՌԴ ԱԳՆ-ՈՒՄ ՏԵՂՅԱԿ ՉԵՆ ՓԱՇԻՆՅԱՆԻ ՀԱՅՏԱՐԱՐԱԾ ՀԱՅ-ՌՈՒՍԱԿԱՆ ՀՈՒՄԱՆԻՏԱՐ ԾՐԱԳՐԻՑ

– Պարոն Սարգսյան, առհասարակ երկու հանդիպումն ու երեք հեռախոսազանգը բավարա՞ր է ասելու համար, որ հայ-ռուսական հարաբերությունները լավ են ու գնալով ավելի լավանում են, երբ անգամ պետական մակարդակով առանցքային նշանակության այցեր չեն եղել այս 100 օրվա ընթացքում Հայաստան:

– Նախ նշեմ, որ ՌԴ մշակույթի նախարարն է այցելել Հայաստան, ՌԴ ՊՆ փոխնախարարը, տարբեր մակարդակներում այցելություններ եղել են, բայց այցելությունների քանակով կամ մակարդակով չեմ պայմանավորի հայ-ռուսական հարաբերությունները: Եվ երկրորդ` հանրահավաքի ժամանակ Փաշինյանը հայտարարեց, որ հումանիտար մեծ ծրագիր է Հայաստանը ցանկանում իրագործել ՌԴ հետ, եւ դրա մասին շուտով հայտնի կդառնա: Սակայն ռուսական «Ռեգնում» գործակալությունն իր աղբյուրների վրա հղում տալով` ասում է, որ ՌԴ արտգործնախարարությունը դրա մասին տեղյակ չէ: Ինչեւէ, ես խորհուրդ կտայի  մեր գործընկերներին հարցում ուղարկել նաեւ ՌԴ պաշտպանության նախարարություն, որովհետեւ կարծում եմ` հարցի պատասխանն այնտեղ ավելի հեշտ կգտնեն: Վերադառնալով ձեր հարցին` ասեմ, որ հայ-ռուսական հարաբերությունների որակը չի սահմանափակվում Պուտինի եւ Փաշինյանի միջեւ եղած հեռախոսազրույցով ու երկու հանդիպումով, որոնք ի դեպ, երկուսն էլ եղել են միջազգային համաժողովների շրջանակում: Մասնավորապես` առաջինը ԵԱՏՄ-ի շրջանակում է եղել, երկրորդը` ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության բացման ժամանակ: Առաջինը ճանաչողական բնույթ ուներ, երկրորդի ժամանակ ավելի մանրակրկիտ քննարկվել են երկկողմ հետաքրքրություններ ներկայացնող հարցեր, այդ թվում` ՀԱՊԿ-ի եւ ԵԱՏՄ-ի շրջանակներում:

«ԴԺՎԱՐ Է ԼԻՆԵԼՈՒ ՊԱՀՊԱՆԵԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԴԻՐՔԵՐԸ ՀԱՊԿ-ՈՒՄ»

– Ի դեպ, ՀԱՊԿ-ի մասին. ըստ Ձեզ, այսօր Ռուսաստանի, Բելառուսի եւ Ղազախստանի համար ընկալելի՞ դարձավ այն, որ Հայաստանն առանց տեղեկացնելու, կանչեց ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Յուրի Խաչատուրովին, մեղադրանք առաջադրեց, ապա գրավի դիմաց նրա կալանքը փոխեցին...

– Կարծում եմ` ընկալելի չէր եւ հիմա էլ ընկալելի չէ: Նրանք սպասում էին այլ մոտեցման, նույնիսկ եթե խնդիրը ներքաղաքական էր կամ բացառապես իրավական: ՀԱՊԿ մեր գործընկերներն ասում էին` սկզբում պետք էր հետ կանչել, հետո նոր գործընթացը սկսել, այլ ոչ թե գործընթացը սկսել գործող ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի դեմ: Սա է Ռուսաստանի եւ մնացած ՀԱՊԿ անդամ պետությունների հիմնական խնդիրը, որ տեսնում են այս հարցում: Նորից նրանք ասում են` ձեր սուվերեն իրավունքն է, ձեր իրավական գործընթացն է, ինչ ուզում եք արեք, բայց պետք է հաշվի առնեք, որ ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարը միջազգային մասշտաբի գործիչ է, եւ այդ պաշտոնում նրան չի նշանակել Հայաստանը, այլ նշանակել են ՀԱՊԿ անդամ պետությունների նախագահները: Եվ երբ առանց Հայաստանի ներկայացուցչի, Ղազախստանի եւ Ռուսաստանի նախագահներն իրար հետ խոսում են, ասում, որ ՀԱՊԿ-ի ղեկավարի հետ կապված խնդիր ունենք, նշանակում է` արդեն որոշ հարցեր կան, որոնք որոշված են: Իսկ թե ինչպիսին կլինի այդ որոշումը, կարծում եմ` մոտ ապագայում կիմանանք: Բայց, ըստ իս, դժվար է լինելու պահպանել Հայաստանի դիրքերը ՀԱՊԿ-ում այնպես, ինչպես այս պահին կա: Այսինքն` հաջորդ ՀԱՊԿ ղեկավարը վստահ չեմ, որ կարողանալու ենք մենք ստիպել անդամ պետություններին, որ նորից թողնեն Հայաստանի ներկայացուցչին:

– Կարծում եք, մեղմ ասած, այս անփությունը չի՞ ներվի Հայաստանին:

– Եթե դրա գինն այն է, որ ընդամենը ՀԱՊԿ-ի գլխավոր քարտուղար Հայաստանը չի ներկայացնի, այլ կներկայացնի, ենթադրենք, Բելառուսը, այստեղ ներելու կամ ներվելու խնդիր չի լինի, հարցը կլուծվի ՀԱՊԿ-ի կանոնադրության շրջանակներում: Իսկ թե որքանով է ՀԱՊԿ-ի կանոնադրությունը թույլ տալիս, որպեսզի հաջորդ գլխավոր քարտուղարը ներկայացնի նույն պետությունը, կարծում եմ` պետք է մեր  դիվանագիտական խողովակներով աշխատենք, որպեսզի հասկանանք` ինչ կարելի է այստեղ անել, որ Հայաստանը պահպանի իր քվոտան:

ՀՐԱՆՏ ՍԱՐԱՖՅԱՆ  

Աղբյուրը՝ iravunk.com լրատվական

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ