ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆՅԱՆԸ ՈՒՂԵՐՁ Է ՀՂԵԼ ՂԱՐԱԲԱՂՅԱՆ ՇԱՐԺՄԱՆ 35-ՐԴ ՏԱՐԵԴԱՐՁԻ ԱՌԹԻՎ
Մեծ հաշվով խաղաղ անվտանգ կյանքն է եղել Ղարաբաղյան շարժման բովանդակային նպատակը, և մենք պիտի շարժվենք այդ նպատակին ընդառաջ. Նիկոլ Փաշինյանի ուղերձը ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ուղերձ է հղել Ղարաբաղյան շարժման 35-րդ տարեդարձի առթիվ, որում ասված է. «35 տարի առաջ այս օրերին սկսվեց ղարաբաղյան շարժումը: 1988 թվականի փետրվարի 20-ից սկիզբ առած բողոքի ինքնաբուխ ու բազմամարդ ցույցերը Հայոց պատմության մեջ կմնան որպես ազգային զարթոնքի, միասնության ու ազատագրական պայքարի խորհրդանիշ: Շարժումը մեր պետականության վերականգնման առաջին քայլը հանդիսացավ, որով վերագտանք ազատ և անկախ ապրելու, մեր ճակատագիրը կերտելու ու մեր ապագան տնօրինելու վճռականությունը: Ղարաբաղյան շարժումն արցախցիների՝ իրենց իրավունքները պաշտպանելու և սեփական հողի վրա արժանապատիվ կյանքով ապրելու իրավունքն ու կամքն արտահայտելու համար էր: 35 տարի անց էլ Լեռնային Ղարաբաղի հայությունը կանգնած է լրջագույն մարտահրավերների առաջ: Այսօր էլ մեր հայրենակիցները գտնվելով շրջափակման մեջ՝ ստիպված են իրենց իրավունքների ու անվտանգության պաշտպանության կամքն արտահայտել: Ինչպես բազմիցս եմ նշել՝ Ադրբեջանի այս գործողությունները մեկ նպատակ ունեն՝ կոտրել սեփական Հայրենիքում ապրելու Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության կամքը, ինչը, սակայն, համոզված եմ, անկոտրում է ու անսասան: Հարգելի հայրենակիցներ, Մենք շարունակում ենք բազմապատկել մեր ջանքերը՝ Լեռնային Ղարաբաղում ծայր առած հումանիտար ճգնաժամի վրա միջազգային ուշադրությունը կենտրոնացնելու ուղղությամբ, քանի որ միայն միջազգային հանրության չնվազող ակտիվությունն է Ադրբեջանի ագրեսիվությունը և սադրիչ գործելակերպը զսպելու, 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները լիարժեք իրականացնելու և Լաչինի միջանցքն ապաշրջափակելու եղանակը: Միաժամանակ, մենք շարունակելու ենք արցախահայության սոցիալ-տնտեսական խնդիրների լուծման, անվտանգային մարտահրավերների հաղթահարման, Արցախի հայության իրավունքների ու անվտանգության պաշտպանության մեխանիզմների ձևավորմանն ուղղված մեր հետևողական քայլերը: Այս նպատակների իրականացումը պահանջում է անմնացորդ աշխատանք ու այդ աշխատանքի մեջ պիտի լինենք անսասան: Սիրելի արցախցիներ, Եղեք ամուր և անկոտրում՝ հանուն հայրենիքում խաղաղ, անվտանգ ապրելու և արարելու: Համաշխարհային և տարածաշրջանային նոր մարտահրավերներին հանդիման, մենք պիտի կենտրոնացնենք մեր ուժերը խաղաղության օրակարգի իրագործման համար, որքան էլ հասկանում ենք այդ ճանապարհին մեզ սպասվող բարդություններն ու խնդիրները: Մեծ հաշվով խաղաղ, արժանապատիվ և անվտանգ կյանքն է եղել Ղարաբաղյան շարժման բովանդակային նպատակը և մենք պիտի շարժվենք այդ նպատակին ընդառաջ»:
>,- ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ԱՍՏՎԱԾԱՏՈՒՐԻ ՄՅԱՍՆԻԿՅԱՆ:
Ալեքսանդր Մյասնիկյանի գեղեցիկ արձանը կանգուն է Երևան քաղաքի կենտրոններից մեկում: Դեռ հակասովետական ու հակառուսական ուժերին չի հաջողվել նրա արձանը հանել տալ և դա ի շնորհիվ նրա մեծ ներդրումների է, որ ունեցել է Հայաստանի համար երկրի ամենաճգնաժամ տարիներին երբ ժողովուրդը մատնված էին սովի և ոչնչացման: Բարեբախտաբար Հայաստանի ժողովուրդը այդ երևույթը գիտակցելով միշտ շատ բարձր է գնահատում նրա գործունեությունը: Ծնվել է 1886 թվականին Նոր Նախիջևանում։ Ուսանել է ծննդավայրի թեմական դպրոցում, 1904-1906 թվականներին՝ Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանում[1]։ 1906 թվականից Ռուսաստանի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցության անդամ էր։ 1907-1914 թվականներին կուսակցական աշխատանք է կատարել Բաքվում, ապա՝ Մոսկվայում։ 1911 թվականին ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը։ Ուսանողական տարիներին ակտիվորեն մասնակցել է հեղափոխական շարժումներին։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914-1918) սկզբին զորակոչվել է բանակ. հեղափոխական աշխատանքը շարունակել է ռազմաճակատում։ 1917 թվականի Փետրվարյան ապստամբությունից հետո գլխավորել է բոլշևիկյան ֆրակցիայի աշխատանքները Կարմիր բանակում։ 1917 թվականի սեպտեմբերին ընտրվել է Բելոռուսիայի կոմկուսի Կենտկոմի քարտուղար, հետագայում՝ Արևմտյան ռազմաճակատի հրամանատար։ 1917 թվականի Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո հրամանատարական բարձր պաշտոններ է վարել Կարմիր բանակում։ Ընտրվել էր Բելոռուսիայի (այժմ՝ Բելառուս) կոմունիստական կուսակցության կենտրոնական կոմիտեի կենտրոնական բյուրոյի, ապա՝ Բելոռուսական ԽՍՀ կենտգործկոմի նախագահ, ՌԿ(բ) կ Մոսկվայի քաղաքային և մարզային կոմիտեների քարտուղար։ 1919 թվականին տեղափոխվել է Մոսկվա, որտեղ ընտրվել է Մոսկվայի կոմկուսի քաղաքային, ապա՝ նահանգային կոմիտեի քարտուղար։ Ալեքսանդր Մյասնիկյանը 1921 թվականի հունվարին նշանակվել է Հայկական ԽՍՀ Ժողկոմխորհի առաջին նախագահ (համապատասխանում է ժամանակակից վարչապետին) և ռազմական գործերի ժողկոմ։ Հաջորդ տարի մարտին Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետության կազմավորումից հետո եղել է դաշնության գործկոմի նախագահներից, ապա՝ ՌԿ(բ) կ Անդրերկրկոմի առաջին քարտուղարը։ Երկրի տնտեսության վերականգնման, արևմտահայ փախստականներին տեղավորելու, քաղաքացիական պատերազմի հետևանքները վերացնելու, երկրում կայունություն հաստատելու համար Ալեքսանդր Մյասնիկյանը ծավալել է աշխատանքային մեծ գործունեություն։ Նա կարևորել է հայ մտավորականությանը Հայաստանում համախմբելու և նրա համար ստեղծագործ աշխատանքի անհրաժեշտ պայմաններ ստեղծելու խնդիրը։ Այդ կապակցությամբ պաշտոնական հրավերներ է ուղարկել նկարիչ Մարտիրոս Սարյանին, ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանյանին, լեզվաբան Հրաչյա Աճառյանին և ուրիշների։ Խորհրդային Հայաստանի գործիչներից Մյասնիկյանն առաջինն է անդրադարձել Հայաստանի և Սփյուռքի փոխհարաբերություններին. հատուկ ուսումնասիրություն է նվիրել Սփյուռքում հայ ազգային քաղաքական կազմակերպությունների խնդիրներին։ Հայ ժողովրդի համար ծանր տարիներին ՎԼԱԴԻՄԻՐ ԻԼՅԻՉ ԼԵՆԻՆԻ կարգադրությամբ նա եկավ ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆ: Նրա առաջին գործը եղավ լիկվիդացնել Զանգեզուրում գտնվող բանդիտների, մախնոյական տզրուկների ինչպես ինքն էր անվանում հակահեղափոխությունը, որոնք հանցավոր կապերի մեջ էին մտել թուրքերի և անտանտի հետ ցանկանալով տապալել ԽՈՐՀՐԴԱՅԻՆ կարգերը Հայաստանում այնուհետև անդրկովկասում, որոնց պարագլուխն էր նժդեհը: Մաքրելով Զանգեզուրը բանդիտներից անցավ երկրի շինարարությանը: Սիրեց մեծն ղեկավարին հայ ժողովուրդը: 1921 թվականի հուլիսի 4-5-ը Ալեքսանդր Մյասնիկյանը մասնակցել է ՌԿ(բ) կ կենտկոմի Կովկասյան բյուրոյի լիագումար նիստին, որտեղ քննարկվել է Լեռնային Ղարաբաղի հարցը։ Դեմ է քվեարկել Իոսիֆ Ստալինի միջամտությամբ Լեռնային Ղարաբաղն Ադրբեջանի կազմի մեջ մտցնելու մասին որոշմանը։ Հավերժ փառք մեր ղեկավարին , նա սիրելի մնաց և կմնա հայ ժողովրդի հիշողություններում:
ՌՈՒՍ ԴԻՎԱՆԱԳԵՏՆԵՐԸ ՍԱՐՍԱՓԵԼԻ ՆԱԽԱԶԳՈՒՇԱՑՈՒՄՆԵՐ ԵՆ ՏԱԼԻՍ, ՈՐ ԱՄՆ-Ի ՀԵՏ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ ՄՈՏ Է
Հեղինակներ Kyle Anzalone և Will Porter | Փետրվարի 15, 2023 Կրեմլի բարձրաստիճան դիվանագետը նախազգուշացրել է, որ Արևմուտքի ներգրավվածությունն Ուկրաինայում մոտենում է «անվերադարձի կետին՝ մեղադրելով Միացյալ Նահանգներին և ՆԱՏՕ-ի դաշինքին երկիրը «ռուսաֆոբ ռազմական հենակետի» վերածելու փորձի մեջ։ Միևնույն ժամանակ, ՄԱԿ-ում Մոսկվայի ներկայացուցիչը հայտարարեց, որ Ռուսաստանի բոլոր «կարմիր գծերն» արդեն հատվել են։ Չորեքշաբթի օրը ՌԴ Պետդումայում ելույթ ունենալով օրենսդիրներին՝ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը նշել է Ուկրաինայի ներկայիս հակամարտության և ԱՄՆ-Ռուսաստան հարաբերությունների վատթարացման պատճառները՝ ասելով, որ Վաշինգտոնը «մոլագար ցանկություն ունի վերակենդանացնելու նեոգաղութային միաբևեռ աշխարհակարգը»: «Այս քաղաքականության անբաժանելի մասն է Ռուսաստանի երկարաժամկետ զսպումը, այդ թվում՝ ՆԱՏՕ-ի ընդլայնման միջոցով դեպի մեր սահմանները, ինչպես նաև եղբայրական Ուկրաինայի վերափոխումը ռուսաֆոբ ռազմական հենակետի»: Նա շարունակեց .- «Վերջին տարիներին Վաշինգտոնի և նրա եվրոպական դաշնակից երկրները այս դիրքորոշումը հասցրել են անվերադարձելի կետի»: Խորհրդային Միության փլուզումից հետո Վաշինգտոնը և մի քանի այլ արևմտյան պետություններ Մոսկվային երաշխիքներ տվեցին, որ ՆԱՏՕ-ի դաշինքը չի ընդլայնվի Գերմանիայի սահմաններից դուրս: Այնուամենայնիվ, դրանից հետո նախագահներ Բիլ Քլինթոնը, Ջորջ W Բուշը, Բարաք Օբաման և Դոնալդ Թրամփը յուրաքանչյուրը թույլ է տվել նոր անդամ երկրներ միանալ դաշինքին, բոլոր երկրներին էլ ավելի մոտեցնելով Ռուսաստանի սահմաններին: 2008 թվականից սկսած՝ ՆԱՏՕ-ն բազմիցս հայտարարել է իր մտադրության մասին՝ հնարավոր է թույլ տալ Ուկրաինային դառնալ անդամ՝ կրկին կրկնելով այդ խոստումը դաշինքի վերջին գագաթնաժողովում: Այս քայլը կհատեր Մոսկվայի համար «բոլոր կարմիր գծերի ամենավառ գծերը», ինչպես ավելի վաղ նշել էր Պետդեպարտամենտի այն ժամանակվա պաշտոնյա և ԿՀՎ՝ CIA-ի ներկայիս տնօրեն Ուիլյամ Բըրնսը, ով 2008 թվականին գրել էր մի հուշագիր՝ նախազգուշացնելով Կիևին անդամակցության երկարաձգման աշխարհաքաղաքական վտանգների մասին: Մինչ այժմ, նախագահ Ջո Բայդենը պնդում է, որ չի փոխել իր նախկին դիրքորոշումը` պնդելով, որ Ուկրաինայից է կախված, թե արդյոք նա կցանկանա միանալ ԱՄՆ-ի գլխավորած ռազմական դաշինքին, իսկ Կիևը փաստացի դարձնելով դե ֆակտո անդամ: Երեքշաբթի օրը Newsweek-ին տված հարցազրույցում ՄԱԿ-ում Ռուսաստանի ներկայացուցիչ Դմիտրի Պոլյանսկին պնդեց, որ Արևմուտքը չի հարգել Մոսկվայի անվտանգության հիմնական մտահոգությունները և ուղղակիորեն ներգրավվել է ուկրաինական հակամարտության մեջ: «Բոլոր կարմիր գծերն արդեն հատվել են արևմտյան երկրների կողմից։ Հակամարտության մեջ արդեն կա ՆԱՏՕ-ի կիսաուղղակի ներգրավվածությունը, քանի որ դա ոչ միայն սպառազինություն է, այլ նաև հետախուզություն»,- ասաց նա: «Սա այն իրավիճակն է, երբ որոշակի հրետանային համակարգերի, մասնավորապես HIMARS-ի թիրախները կարող են խոցվել միայն Վաշինգտոնի հետ համաձայնեցմամբ»: Անցյալ շաբաթ Washington Post-ը հայտնել էր, որ Ուկրաինան թիրախների ընտրության համար ապավինում է ամերիկյան հետախուզությանը: Տարեսկզբից Սպիտակ տունը թույլատրել է հիմնական մարտական տանկերն ու հեռահար հրթիռների առաքումը Կիև։ Բացի այդ, ՆԱՏՕ-ն, կարծես, պատրաստվում է Ուկրաինա ուղարկել արևմտյան արտադրության ռազմական ինքնաթիռներ: «Դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ոչ միայն զենք է տրամադրում, այլև ընտրում է ուկրաինական հարվածների թիրախները», - շարունակեց Պոլյանսկին: Նա շարունակեց պնդելով, որ ՆԱՏՕ-ի երկրների քաղաքացիներն արդեն ընդգրկված են կռվում, ինչպես նաև գերվում և սպանվում են Ուկրաինայում: «Մենք դա գիտենք այն մարդկանցից, որոնց մենք գերի ենք վերցնում, և այն մարմիններից, որոնք տեսնում ենք մարտի դաշտում»: Դեսպանն ասաց, որ արևմտյան զենքերը միայն կսրեն հակամարտությունը՝ նույնիսկ զգուշացնելով, որ արտաքին միջամտությունն ի վերջո կարող է միջուկային պատերազմի պատճառ դառնալ: «Բացարձակապես պարզ է, որ հակամարտության գոտում զենքի ցանկացած մատակարարում, իհարկե, նման է կրակի վրա նավթ լցնելուն»,- ասաց նա՝ հավելելով. «Այս միջուկային ուժին՝ Ռուսաստանին, դուք պետք է նկատի ունենաք մեր հնարավոր պատասխանի բոլոր տարբերակները»: Իրենց խոսքում երկու դիվանագետները նաև մատնանշել են ամերիկյան հնարավոր ներգրավվածությունը «Հյուսիսային հոսք» խողովակաշարերի ոչնչացման գործում: Անցյալ շաբաթ հետաքննող լրագրող Սեյմուր Հերշը հրապարակեց գերազանց մի զեկույց՝ պնդելով, որ Վաշինգտոնը ծրագրել է ռմբակոծել խողովակաշարերը: Սպիտակ տունը հերքել է, որ ինքը որևէ մասնակցություն է ունեցել պայթեցնելու այդ գիծը, թեև սենատոր Մայք Լին ավելի ուշ խոստովանեց, որ դա հնարավոր է: Չորեքշաբթի օրը Պոլյանսկին ասաց, որ Մոսկվան հաջորդ շաբաթ ՄԱԿ-ի նիստ է խնդրել՝ անդրադառնալու Հերշի զեկույցին: Լավրովը հերքել է Բայդենի վարչակազմի հերքումները՝ ասելով, որ Արևմուտքը «ստում է՝ թաքցնելով ճշմարտությունը Nord Stream 1-ի և Nord Stream-2 գազատարների վրա ահաբեկչական հարձակումների մասին, ճիշտ այնպես, ինչպես նրանք ստեցին Մինսկի պայմանավորվածությունների մասին»: Գերմանիայի նախկին կանցլեր Անգելա Մերկելը պնդում էր, որ Մինսկի համաձայնագիրը, որն իբր կոչված էր վերջ դնելու Ուկրաինայում քաղաքացիական պատերազմին, իրոք նպատակ ուներ ժամանակ տալ Կիևին իր ռազմական ուժը կառուցելու համար: Դեկտեմբերի 1-ին Der Spiegel-ին տված հարցազրույցում Մերկելն ասել է, որ կարծում է, որ Մինսկի բանակցությունների ընթացքում կարողացել է գնել այն ժամանակը, որն անհրաժեշտ էր Ուկրաինային՝ ավելի լավ պաշտպանվելու ռուսական հարձակումից։ Քայլ Անզալոնի և Ուիլ Փորթերի մասին Kyle Anzalone-ն Antiwar.com-ի տեսակետի խմբագիրն է և Libertarian Institute-ի նորությունների խմբագիրը: Ուիլ Փորթերը Ազատական ինստիտուտի նորությունների խմբագրի օգնականն է և RT-ի աշխատակազմում գրող և խմբագիր: Քայլ Անզալոնը և Ուիլ Փորթերը Քոնոր Ֆրիմանի հետ վարում են «Շահերի բախում» լրատվամիջոցը: Պատրաստեց՝ Հայ Ձախ Ֆորումը
ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԸ ՊԱՏԱՍԽԱՆՆԵՐ Է ԱԿՆԿԱԼՈՒՄ ԱՅՆ ԲԱՆԻՑ ՀԵՏՈ, ԵՐԲ ԲԱՅԴԵՆԸ ՊԱՅԹԵՑՐԵՑ ՀՅՈՒՍԻՍԱՅԻՆ ՀՈՍՔԸ
Աղբյուր՝ Investigative journalist Seymour Hersh report Sunday Time
Հետաքննող լրագրող Սեյմուր Հերշը հայտնել է, որ նախագահ Բայդենը հրամայել է հեռացնել Դեյվ ԴեՔեմփի զեկույցը: որը տեղադրվել է 2023 թվականի փետրվարի 8-ին մամուլում:
Նա իր զեկույցում նշել է, որ ԱՄՆ-ը պայթեցրել է «Հյուսիսային հոսք» բնական գազի խողովակաշարերը, որոնք կապում են Ռուսաստանը և Գերմանիան։
«Սպիտակ տունն այժմ պետք է մեկնաբանի այս բոլոր փաստերը»,- Telegram-ում գրել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ ի պատասխան զեկույցի։ Իր հերթին Սպիտակ տունը հերքել է հաղորդագրությունը՝ Հերշի ստեղծագործությունն անվանելով «ամբողջական գեղարվեստական գրականություն»:
Հերշը վկայակոչեց «օպերատիվ պլանավորման անմիջական իմացությամբ» մեկ աղբյուր, որն ասում էր, որ ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի ջրասուզակները C4 պայթուցիկներ են տեղադրել Nord Stream 1 և Nord Stream 2 խողովակաշարերում անցյալ հունիսին Բալթիկ ծովում ՆԱՏՕ-ի լայնածավալ զորավարժությունների ժամանակ, որը հայտնի է որպես BALTOPS 22:
Աղբյուրը Հերշին հայտնել է, որ գործողությունը համաձայնեցվել է Նորվեգիայի հետ։ Պայթուցիկները գործի են դրվել նորվեգական լրտեսական ինքնաթիռի կողմից 2022 թվականի սեպտեմբերի 26-ին նետված սոնարով բոյով։
Զեկույցում ամենապայթյունավտանգ մեղադրանքն այն փաստն է, որ Բայդենի վարչակազմը սկսել է ծրագրել, թե ինչպես քանդել գազատարը, 2022 թվականի փետրվարի 24-ին նախքան Ռուսաստանի ներխուժումը Ուկրաինա: Այդ աղբյուրը հայտնել է, որ ԿՀՎ ՝ CIA –ի գործնական խումբը իր վրա է վերցրել պայթեցնելու այդ խողովակաշարերը:
Ծրագրերի մշակումից անմիջապես հետո նախագահ Բայդենը հրապարակավ սպառնաց «Հյուսիսային հոսք 2» գազատարին, մի նախագիծ, որը ԱՄՆ-ը տարիներ շարունակ փորձում էր դադարեցնել պատժամիջոցների միջոցով: «Եթե Ռուսաստանը ներխուժի. . . «Հյուսիսային հոսք 2» այլևս չի լինի: Մենք դրան վերջ կտանք», - ասել է Նախագահ Բայդենը 2022 թվականի փետրվարի 7-ին:
Մի քանի շաբաթ առաջ նման սպառնալիք էր հնչեցրել պետքարտուղարի քաղաքական հարցերով տեղակալ Վիկտորյա Նուլանդը։ Հերշի աղբյուրը նշել է, որ Նուլանդի և Բայդենի մեկնաբանությունները նման են «Տոկիոյում ատոմային ռումբ դնել գետնին և ճապոնացիներին ասել, որ մենք պատրաստվում ենք պայթեցնել այն»:
«Հյուսիսային հոսքի» ռմբակոծություններից հետո արևմտյան լրատվամիջոցները և որոշ արևմտյան պաշտոնյաներ մեղադրեցին Ռուսաստանի վրա հարձակման մեջ, թեև խողովակաշարերը հիմնականում պատկանում են «Գազպրոմին»՝ ռուսական բնական գազի պետական ընկերությանը: Սակայն վերջերս ամերիկյան խոշոր թերթերը՝ The New York Times-ը և The Washington Post-ը, խոստովանեցին, որ Մոսկվայի մասնակցության մասին որևէ ապացույց չկա:
Անցյալ շաբաթ Լոնդոնի «Թայմս»-ը գրել էր, որ Գերմանիան «բաց» է այն տեսությունների համար, որ արևմտյան մի երկիր հարձակվել է «Հյուսիսային հոսք» խողովակաշարերի վրա՝ փորձելով միջադեպը բարդել Ռուսաստանի վրա: Շվեդիան, Դանիան և Գերմանիան հետաքննում են դիվերսիայի դեպքը, սակայն շատ քիչ մանրամասներ են հայտնել և հրապարակայնորեն չեն ասել, թե իրենց կարծիքով ով է պատասխանատու:
ԱՄՆ պաշտոնյաները բացահայտորեն տոնել են «Հյուսիսային հոսքի» ռմբակոծությունները, այդ թվում՝ պետքարտուղար Անտոնի Բլինկենը, ով այն անվանել է «ահռելի հնարավորություն» Եվրոպային ռուսական գազից հեռացնելու համար: Նուլանդը վերջերս ասաց, որ ինքը և վարչակազմի մյուս անդամները ուրախ են, որ «Հյուսիսային հոսք 2» գազատարը պարզապես «մետաղի կտոր է ծովի հատակին»:
Հերշի զեկույցում ասվում է, որ Բլինկենը, Նուլանդը և ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջեյք Սալիվանը գլխավոր դերակատարներն են եղել գազատարը ոչնչացնելու դավադրության մեջ: Մինչ Սպիտակ տունը և ԿՀՎ-ն հերքում են զեկույցը, և քննադատները նշում են, որ այն ունի միայն մեկ աղբյուր, Հերշը լայնորեն հարգված լրագրող է: 85-ամյա ծերունին բացահայտեց 1968 թվականին Վիետնամի պատերազմի ժամանակ տեղի ունեցած My Lai կոտորածը և պատմեց Իրաքի Աբու Գրեյբ բանտում բանտարկյալների խոշտանգումների մասին պատմությունը:
Հայ Ձախ Ֆորում, 14 փետ. 2023 թ.
ՀԱԿԱԻՄՊԵՐԻԱԼԻՍՏԱԿԱՆ ԼԻՆԵԼԸ՝ ՈՐՊԵՍ ՍՈՑԻԱԼԻԶՄԻՆ ՀԱՍՆԵԼՈՒ ՆԱԽԱՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻՑ ՄԵԿԸ
Սոցիալզմի տեսնկյունից, կապիտալի համաշխարհայնացումը հիմնական աղքատության, դասակարգերի տարածության շատացման և քայքայիչ նոր պատերազմների առաջացման, ռացիզմի, կանանց նկատմամբ խտրականության և կրոնական նախապաշարումների ու տարբեր ուրիշ բարդությունների առաջացման պատճառ են հանդիսանում: Մեծ մասամբ պատերազմների հիմնական պատճառը իմպերիալիստական քաղաքականություններն են, որոնք պաշտպան են կանգնում համաշխարհային կապիտալի: Այդ բնագավառում Ամերիկան համարվում է ամենաուժեղ իմպերիալիստական ուժերից մեկը, որ դրդում է տարբեր պատերազմներ: Ամերիկայի «մեկ տոկոս»-ների և ոչ թէ «99 տոկոս»-ների կապիտալի մեծ մասը ներդրված է ռազմական ու նաֆտային արդյունաբերություններում, որտեղ մեծ շահեր ունեն նրանք ու մեծ մասամբ նրանք են ճշտում երկրի արտաքին քաղաքականությունը:
Սոցիալիզմին հասնելու համար չենք կարող բավարավել միայն դեմոկրատիկ իրավունքների ձեռք բերմամբ ու ստիպված ենք անդրադառնալ նաև մեր երկրի տնտեսական համակարգին ու վերացնել իմպերիալիստական քաղաքականությունը Հայաստանում: Պետք է ռադիկալ մոտեցում ցուցաբերել Հայաստանի հասարակական ու տնտեսական բնագավառներում: Մի գուցե իմպերիալիստական հարաբերություններից ազատվելը պահանջի տասնյակ տարիներ, սակայն սոցիալիստական ուժերը միշտ այս հարցը պետք է նկատի ունենան իրենց ծրագրերում, որպեսզի հասարակությունում հաստատվի տնտեսական արդարություն, որտեղ ի վերջո մարդը պետք է ազատվի կապիտալիստական շահագործող համակարգից ու տնտեսապես ապրի մարդուն վայել կյանքով: Այստեղ պարզ է, որ կապիտալիստները և նրանց գործակատարները կաշխատեն հանրային կարծիքը իրենց տնտեսական շահերի ուղղությամբ ձևավորել, նրանք նյութական ներդրումներ են կատարելու այդ նպատակին հասնելու համար, սակայն դրա դիմաց առաջատար մտավորականների, ու սոցիալիստների պարտականությունն է մերկացնել նրանց նեոլիբերալիստական տնտեսական քաղաքականությունը և հանրային կարծիքը ձևավորել այնպես, որ միշտ պահանջեն հասարակությունում տնտեսական արդարություն հաստատվի:
Այն պայմաններում երբ բոլոր տնտեսական հաստատությունները աշխատում են մրցակցության անվան տակ ու ազդված են գնի օրենքից, բանվորական յուրաքանչյուր հավաք կամ աշխատանք, որի նպատակն է ստեղծել հասրակական սեփականություն, հարստության արդար բաժանման հիմքի վրա՝ յուրաքանչյուրից իր կարողության և յուրաքանչյուրին իր աշխատանքի չափավ սկզբունքով, կապիտալիստական ուժերի կողմից դիմակայվում է ֆինանսական ու քաղաքական թշնամական վերաբերմունքով: Այստեղ հարց է առաջանում թէ նման հասարակական ու քաղաքական դիմադրության պայմաններում ինչ կարելի է անել: Ձախ հոսանքի մի մասը այն քաղաքականությանն է հետևում, որ պետք է գրավել քաղաքական իշխանությունը, կապիտալի և փողի հոսանքի հսկողության համար, ինստիտուցիոնալացնել ոչ ապրանքային ու շուկայական տնտեսական հարաբերությունները ծրագրավորման և ընդհանուր աշխատանքի բաժանման հիման վրա, որի անհաջող օրինակները նկատվել են 20-րդ դարի մեծ մասամբ սոցիալիստական երկրներում: Գոյություն ունի նաև անարխիստական մի մոտեցում, որ մտածում է պետք է ջախջախել պետական ապարատը և հզորացնել ժողովրդական կառույցները քաղաքացիական հասարակությունում:
Մեր կարծիքով վերոհիշյալ երկու տեսակետները ունեն իրենց թերությունները, կարծում եմ ամենա ճիշտ եղանակը այն կլինի, որ մտածենք, որ ներկայումս մի անցումային շրջան ենք անցկացնում Հայաստանում, որտեղ մի կողմում են գտնվում պետական շրջանակներում դեմոկրատիկ որոշ տարրեր իրենց տարբեր ընդհանուր և տեղային ձևերով՝ քաղաքներում, շրջաններում ու գյուղերում, ու մյուս կողմում ժողովրդական հավաքներն ու կառույցները, որոնք գոյություն ունեն մեր հասարակությունում, սրանք հատուկ քաղաքական տեղ են զբաղեցնում մեր ապագա հասարակության ձևավորման հարցում: Մեզ համար որպես սոցիալիստներ ու կոմունիստներ հիմնական երկարատև նպատակը կապիտալիզմից անցումն է դեպի սոցիալիզմ: Երկրում բոլոր դեմոկրատիկ միավորները պետք է միասնաբար անցկացնեն այս անցումային շրջանը, աշխատելով առանց ցնցումների, որը անհրաժեշտ է մեր նման ոչ խաղաղություն ոչ պատերազմական վիճակում գտնվող մեր երկրին:
Այսպիսով պետք է եզրակացնել, որ իմպերիաստական քաղաքականության առկայության դեպքում, հնարավոր չի լինի ստեղծել հասարակական ու տնտեսական արդարություն, որոնք անհրաժեշտ են դեպի սոցիալիստական հասարակարգ ստեղծելու անցումային փուլին: Ուրեմն պետք է ձեռբազատվել իմպերիալիստական հարաբերություններից:
Հայ Ձախ Ֆորում
ԱՆՀԱՎԱՍԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԺՈՂՈՎՐԴԻ ԵՎ ԵՐԿՐՆԵՐԻ ՄԻՋԵՎ
Աշխարհում բոլորը մտահոգված են կորոնավիրուսի վարակիչ հիվանդությամբ: Լավ զգացվում է տնտեսության ու առողջության հարցերին վերահասու լինելու հակասությունը:
Հաճախ աշխատավորները ստիպված են լինում արտադրությունը վերականգնելու և իրենց ընտանիքի գոյությունը պահպանելու նպատակով ընդունեն որոշակի վարակվելու ռիսկեր և գնալով աշխատանքի բավարարեն իրենց գործատերերի ու գործատուների պահանջները:
Բոլոր երկրներում ահռելի տնտեսական անհավասարություններ գոյություն ունի ժողովրդների տարբեր խավերի ու աղքատ և հարուստ երկրների միջև:
Աշխատանքի համաշխարհային կազմակերպությունը (ALO) իր վերջին զեկույցում, որը հրատարակվել է մոտ մեկ ամիս առաջ հայտնել է, որ աշխարհում ավելի քան մեկ միլիարդ աշխատող կանգնած է աշխատանքը կորցնելու և իրենց գոյությունը պահպանելու վտանգի առջև: Մոտ երկու միլիարդ աշխատողների եկամուտը մոտ 60 տոկոսով իջել է: Այս աշխատողների մեծամասնությունը գտնվում են աղքատ կամ քիչ զարգացած երկրներում:
Խոսվում է նաև սովի վտանգի մասին հատկապես ֆրանսիական զանգվածային լրատվամիջոցների և Համաշխարհային Բանկի կողմից: Նրանք զգուշացրել են, որ կորոնայի ճգնաժամը առաջացնելու է պարենային մթերքների ու տարբեր տեսակի ուտեստեղենների նվազեցման վտանգը, հատկապես աղքատ և քիչ զարգացած երկրներում: Ըստ կապիտալիստական այդ հավաստի տվյալների աշխարհի սովածների քանակը նախքան կորոնայի ճգնաժամը մոտ 130 միլիոն հոգի էր, որը հիմա երկու հավասար է դառնալու, այսինքն 260 միլիոն հոգու, որոնցից 30 միլիոն հոգին մահանալու և ոչնչացման վտանգի առջև են կանգնած: Որոշ հարուստ երկրներ դադարեցնում կամ նվազեցնում են իրենց արտահանումը սննդի բնագավառում և ավելի շուտ մտահոգված են իրենց երկրի բնակչության ապահովության համար: Այս երևույթը մեծ մասշտաբով բարձրացնում է սննդամթերքների գները: Այստեղ վտանգված են լինելու հատկապես այն երկրները, որոնք հենված են սննդամթերքների ներմուծման հիման վրա: Նման երկրներում սովի պատճառով հնարավոր է աբսամբություններ և անկարգություններ տեղի ունենան:
Բոլոր երկրներում հնարավոր է ուսումնասիրել դասակարգային անհավասարությունը և հարստության անարդար բաժանումը: Այս երևույթը վերջին տասնյակ տարիներում ավելի ակնառու է դարձել նեոլիբերալական քաղաքականության հետևանքով: Կորոնայի ճգնաժամի շրջանում ըստ Աշխատանքի համաշխարհային կազմակերպության (ALO) տվյալների Աշխարհի ժողովրդի 80 տոկոսը ապրուստի բավարար միջոցներ չունեն և իրենց եկամուտը բավարարում է միայն առօրյա կյանքը անցկացնելու համար: Աշխատանքի համաշխարհային կազմակերպութան (ALO) առաջին քարտուղարը ասել է, որ միլիոնավոր մարդկանց համար, որոնք իրենց աշխատանքը կորցրել են, եկամուտ չունենալ իրենց համար նշանակում է ապահովություն, սնունդ և ապագա չունենալ: Այդ 80 տոկոսը ձեռնահասություն չունի վարկեր կամ սոցիալական նպաստներ ստանալու: Այդ կազմակերպությունը զգուշացրել է, որ եթե նրանց օգնություններ չցուցաբերվի նրանցից հազարավոր մարդիկ հնարավոր է մահանան:
Դասակարգային անհավասարությանը նայենք ըստ ներկայացված վիճակագրությունների:
1-Աշխարհի բնակչության մեկ տոկոսը ավելի շատ հարստություն ունի քան թե մյուս 99 տոկոսը:
2-Աշխարհի բնակչության 80 տոկոսը ունի միայն իր առօրյա կյանքը անցկացնելու հավասար եկամուտ: Այսպիսով եթե նրանք աշխատանքը կորցնեն ու գործազուրկ լինեն սովի են մատնվելու:
3-Աշխարհի բնակչության երկու տոկոսի հարստությունը հավասար է աշխարհի բնակչության կեսի հարստությանը:
4-Աշխարհի բնակչություն միայն 300 հոգու հարստությունը հավասար է աշխարհի բնակչության երեք միալրդի հարստությանը: Վերջին տասնամյակներում այս տարածությունը՝ անհավասարությունը շատացել է:
Հիմա նայենք երկրների միջև ընկած անհավասարություններին, որոնք ձեռք են բերվել միջազգային կառույցների կողմից: 200 տարի առաջ երբ շահագործման պրոցեսը սկսվեց հարուստ երկրները երեք անգամ ավելի հարուստ էին աղքատ երկրներից: Մոտ 60 տարի առաջ՝ 1960 ականներին, երբ ուղղակի շահագործման շրջանը ավարտվեց, այս տարբերությունը 30 անգամվա հասավ, այսինքն հարուստ երկրները 30 անգամ ավելի հարուստ էին քան աղքատ երկրները: Ներկայումս նեոլիբերալական քաղաքականության շնորհիվ հարուստ երկրները 80 անգամ հարուստ են քան աղքատ երկրներից:
Հարուստ երկրները իբրև թե աղքատ երկրներին օգնելու համար վարկ են տրամադրում, որպեսզի նրանք իրենց երկրները զարգացնեն կամ արտադրությունը ուժեղացնեն: Երբ այս օգնությունների պատմությանն ենք նայում պարզվում է, որ հարաբերությունները հակառակն են ցույց տալիս, այսինքն դա աղքատ երկրներն են, որոնք վարկեր վերցնելով հարուստ երկրներից ստիպված են վարկերը իրենց շահույթի հետ միասին վերադարձնելու նպատակով տարեկան երկու տրելիոն դոլար փոխանցում են հարուստ երկրներին:
Հարուստ երկրները հայտարարեցին, որ անհրաժեշտ է քիչ զարգացած երկրներին տարեկան 130 բիլիոն դոլար վարկ տրամադրել, որպեսզի նրանք օգտվեն իրենց երկրները զարգացնելու համար: Թվում էր թե սա շատ մեծ գումար է, սակայն պարզվեց, որ այն վարկեր տալու կանոններով՝ շահույթով որ իրենց վարկի դիմաց պահանջում են և որոնք պարտադրվել են այդ երկրներին, քիչ զարգացող երկրները ստիպված են տարեկան 900 միլիարդ դոլար վերադարձնեն հարուստ երկրներին: Այսինքն իրենց ստացած վարկերի քանի հավասարը: Ամերիկայի Մասաչուսետ համալսարանը այս հարցը ուսումնասիրել է և պարզվել է, որ այդ երկրները փակել են իրենց պարտքերը՝ վարկերը սակայն դեռ առևտրական ու տնտեսական օրենքների հիման վրա, որ պարտադրել են աղքատ երկրներին այդ երկրները տարեկան երկու տերելիոն դոլար փոխանցում են հարուստ երկրներին: Փաստորեն աղքատ երկրների գումարներն է հոսում դեպի հարուստ երկրներ:
Հաստատված փաստ է, որ հարուստ երկրները օգտվում են աղքատ երկրների աշխատուժից, որովհետև էժան է, գրանցված փաստ է, որ հարուստ երկրները իրենց արդյունաբերության 80 տոկոսը իրականացնում են աղքատ երկրներում էժան աշխատուժի պատճառով: Կորոնայի ճգնաժամի պատճառով աղքատ երկրների աշխատողներն են, որ հիմնական հարվածի տակ են գնում իրենց աշխատանքները կորցնելու հետևանքով: Օրինակ Բանգլադեշում Ադիդաս գործարանի բանվորները ցույցի էին դուրս եկել ու պահանջում էին, որ գոնե այս շրջանում, որ անգործ են մնացել իրենք քանի ամսվա աշխատավարձը մուծեն, որպեսզի կարողանան գոյատևեն:
«Թայթանիկ» ֆիլմը, որը իրական պատմություն է լավ օրինակ է այս անհավասարության համար: Դա առևտրական, զբոսնելու և ճամբորդատար նավ էր: Դա ենթարկվում է վթարի և խորտակվելու էր: Այդ նավը բաղկացած էր տարբեր հարկերից, ցածր հարկերը հատկացված էր աշխատավորներին ու հասարակ ժողովրդին ու ինչքան հարկերը բարձրանում էր հարուստներն էին այնտեղ տեղավորվել: Երբ նավը խորտակվելու առջև էր կանգնած ինչպես ներկայիս ժամանակի նման որ աշխարհը կանգնած է ճգնաժամի և լճացման առջև, նավը փրկելու համար նավակներ ուղարկվեցին ու նպատակը առաջին հերթին վրևի հարկերի հարուստ մարդկանց փրկելու նպատակ էին հետապնդում, չնայած երբ նավը խորտակվեց մի մասը բախտի բերումով փրկվեցին ու բոլորը ենթարկվեցին խորտակման վտանգի:
Դասակարգային համակարգերում կամ անհավասար աղքատ ու հարուստ երկրներում երբ ճգնաժամեր են առաջանում ավելի շուտ սովի և մահվան վտանգի առջև են կանգնում աղքատներն ու փրկվում են հարուստները
Այս ճգնաժամը ի վերջո կավարտվի, սակայն մենք հանդիմանալու ենք երկու ուրիշ կարևոր և շատ վտանգավոր ճգնաժամերի հետ, որոնք հնարավոր է վերացեն մարդկությունը: Դրանցից մեկը միջուկային պատերազմն է ու մյուսը մոլորակի տաքացումը: Վերոհիշյալ երեք ճգնաժամերն էլ առաջացել են նեոլիբերալիստական քաղաքականության հետևանքով և օր ըստօրե ավելի են շատանում:
Եթե մարդկությունը ուզում է դիմակայել կորոնայի ճգնաժամին պետք է պատերազմի ժամանակվա նման վարվելակերպ ունենալ այս անտեսանելի թշնամու դեմ: Ամերիկայի ֆինանսական մոբիլիզացումը երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ լավ օրինակ է այս կապակցությամբ: Այսպիսով հարուստ երկրները օրինակ Ամերիկան մյուս երկրներին սպառնալու ու սանկցիաներ նշանակելու փոխարեն պետք է իր պոտեցիալ ուժից օգտվի մարդկության բարօրության համար: Սա համաշխարհային երևույթ է ու համաշխարայնորեն պետք է մտածել նման խնդիրների լուծման ուղղությամբ:
Հայ Ձախ Ֆորում
Դասակարգային և հասարակական շարժումը Աշխարհում
Դասակարգային շարժում և հասարակական շարժում Աշխարհում ամեն ինչ դիալեկտիկորեն անըդհատ փոփոխության մեջ է, աշխարհի նկատմամբ տեսակետներն ու գաղափարները սերնդից սերունդ այնպես են փոխվում, որ հասարակ և մոլեռանդ մտածողները խորթանում են իրենց շրջապատի հանդեպ: Այս փոփոխությունները լավ հասկանալու համար ոչ թե մտքի մութ կողմին ու ենթադրություններին պետք է դիմել, այլ օբեյկտիվ և գիտական դիալեկտիկայի տեսակետներին: Այս ընթացքում պայքարի ու դեպքերի զիգզագներում հասարակական շարժումները կամ իրենց վերակազմակերպումը, օգտվելով իրենց տարիների պայքարի փորձերից, օգտվում են հասարակական հետևողական ուժերից ու աշխատող դասակարգից պայքարը շարունակելու և փոփոխություններ առաջացնելու ուղղությամբ: Միևնույն ժամանակ՝ անհամբեր, մոլեռանդ ու դոգմ մտածող ուժերը շարքից դուրս են գալիս ու հեռանում պայքարից: Երբեն որոշ ձախ ուժերի ռեակցիաները նման իրականության և հասարակական ուժերի հանդեպ պատճառ է դառնում, որ հասարակական տարբեր միջանկյալ ուժեր կասկածանքով վերաբերվեն բանվոր դասակարգին և նրանց ծրագրերին, հասարակության ու մասսաների պայքարում: Դասակարգային պայքարը չպետք է դիտել որպես չոր մի ծրագիր, և նկատի ունենալով սոցիալիզմի տարողականությունը և բնույթը՝ դասակարգային պայքարը պետք է համարել ոչ միայն մարքսիստների մոնոպոլիայի սահմաններում, այլ մարքսիզմը պետք է համարել սոցիալիզմի մի մասնիկը: Որոշ ոչ դասակարգային ու հակաբռնապետական շարժումներ իրենց խորքում ընդգրկում են ուժեղ արդարություն պահանջող հոսանքներ: Պետք է զգուշ լինել, որ նման հոսանքները չնկնեն իմպերիալիզմի ու սեկտարիզմի գիրկը՝ շեղելով արդարության շարժումները: Նման շարժումները, ըստ էության, ունեն հակահեգեմոնիկ բնույթ և ձգտում են հասարակական կառույցների փոփոխության՝ առանց նկատի ունենալու դասակարգայինի կողմը: Նման պայմաններում բանվոր դասակարգը և մանր բուրժուազիան ձգտում են դեմոկրատացնել երկրի քաղաքական ու տնտեսական բնագավառները՝ ազդելով նրանց վրա: Հասարակական կառույցների փոփոխության ու երկրի դեմոկրատացման գործում մեծ ներդրում են կարող ունենալ դասակարգային մոտեցումները, որոնք պետք է ներկա լինեն նման շարժումներին: Նման շարժումները պաշտպանում են բոլոր դասակարգերի շահերը իշխանության դեմ: Ինչպես արդեն նշեցինք՝ հասարակական շարժումները հակաուժային և հակահեգեմոնիայի բնույթ են կրում: Մինչդեռ կուսակցություններն ու արհմիությունները, որոնք ներկայացնում են հատուկ խմբերի շահերը, հետապնդում են, որպեսզի իշխանությունն, իրենց ձեռքում վերցնելով, կառուցվածքային փոփոխություններ առաջացնեն: Սակայն մասսաների ու հասարակական հակահեգեմոնիկ պայքարը չի նշանակում, որ նրանք հրաժարվում են դասակարգային պայքարից, այլ հաստատում է այն փաստը, որ հասարակական շարժումները արդյունք են այն դրությունների, որոնք առաջանում են աշխատանքի ու կապիտալի հակասություններից: Այս փաստը հատկապես նկատելի է այն երկրներում, որտեղ ուժերը կենտրոնացած է իշխանության ձեռքում, և հասարակական խմբերին շատ տեղ չի տրվում, քաղաքացիական հասարակությունը ճշման է ենթարկված կամ սահմանափակումներ կան նրանց աշխատանքերում: Քաղաքացիական շարժումները միևնույն ժամանակ, որ առաջ են տանում իրենց խմբերի դասակարգային շահերը, անդրադառնում են նաև ավելի համընդհանուր շահերի: Հնարավոր է այս շարժումները բաժանել կապիտալի ու աշխատանքի հակասությունների շարժումների, և օտար շարժումների, որոնց թվում կարելի է դասել կանանց, փոքրամսնությունների, ընդհանուր շարժումների և այլը: Հասարակական շարժումների տարբեր տեսակներն ու նրանց բազմաբնույթ լինելն ու տարբեր խաղացողները, օրինակ կանանց, բանվորական, երեխաների, բնապահպանության, քաղաքացիական իրավունքների, խաղաղության մարդկային իրավունքների կողմնակիցների, չքավորների, փախստականների ու հայրենիքից վտարվածների իրավունքների շարժումները չեն նվազեցնում դասակարգային շարժումը: Հասարակական շարժումներում նոր դերակատարների կամ խաղացողների բնույթը ցույց է տալիս կապիտալիստական համակարգի բարդությունը, որոնք արտացոլվում են տարբեր ձևերով ու գործընթացներով: Սակայն դերակատարների ու խաղացողների շատանալն ստեղծել է կապիտալիզի դեմ դասակարգային պայքարի նոր ձևեր ու գործընթացներ: Չի կարելի դասակարգային պայքարը սահմանափակել միայն արհմիությունների պայքարով ու բանվոր դասակարգին բնորոշ լոզունգներով: Չնայած դրան, որ բանվոր դասակարգն է, որ նկատի ունենալով նոր պայմանները՝ զարգանում է և նոր ձևեր է որդեգրում իր դասկարգային պայքարի համար: Հասրակական շարժումների ղեկավարների հակվելը դեպի ձախ և բանվորական արհմիություններ, ցույց է տալիս այդ շարժումների խորացումը և պատմական ու դիալեկտիկական մատերիալիզմի տեսության ճշգրտությունը: Գիտական այս հայացքը «Սոցիալիզմին ներկայացնում է հարմար մի նախապայման կամ հող արդարության ու մասսայական դեմոկրատիայի ընթացքի համար և ոչ թե որպես չոր ու դատարկ մի գաղափարախոսություն»: Յուրաքանչյուր հասարակություն իր հասարակական պատմական անցուդարձերի ընթացքում, տարբեր նախասոցիալիստական ճանապարհներ է ընտրում մինչև սոցիալիզմին հասնելը: Հասարակական շարժումները չեն ձգտում հեգեմոնիա ձեռք բերել, այլ նրանց նպատակը հեգեմոնիայի վերացումն է, որովհետև քաղաքացիական շարժումները ունեն հակահեգեմոնիկ ռադիկալ պլուրալիստական բնույթ, որ չի ընդունում որևէ դասակարգային կենտրոնացում, սակայն վերջ ի վերջո այս խաղը մի դասակարգային խաղ է: Հայ Ձախ Ֆորում, 1 փետրվարի, 2023 թ.
ԵՎՐՈՊԱԿԱՆ ԵՐԿՆԵՐԸ ՊԱՏԵՐԱԶՄ ԵՆ ՄՂՈՒՄ ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻ ԴԵՄ
Tele SUR լրատվամիջոց, 27/01/2023 Մարիա Զախարովայի խոսքով, Կիևին տանկերի մատակարարումը «Արևմուտքի երկրներին բերում է նոր մակարդակի առճակատման մեր երկրի և մեր ժողովրդի դեմ»։ ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի (ՆԱՏՕ) անդամ երկրները Ռուսաստանի հետ սրվող առճակատման մեջ են՝ զգուշացնելով Ուկրաինային զենք մատակարարելու մասին։ «ՆԱՏՕ-ի քաղաքացիները պետք է իմանան, որ իրենց դաշինքը լիովին ներգրավված է մեր երկրի հետ առճակատման մեջ, և այդ առճակատումը գնալով սրվում է»,- ասել է Զախարովան ճեպազրույցում։ Խոսնակն անդրադարձել է ՆԱՏՕ-ի ներգրավվածությանը` նկատի ունենալով տանկեր ուղարկելու Գերմանիայի և ԱՄՆ-ի վերջին որոշումը, ինչպես նաև արտասահմանում Ուկրաինայի դեսպանատներում հավաքագրման կետեր ստեղծելը: «Ցանկացած արևմտյան զենք, որը մուտք է գործում Ուկրաինա, դառնում է օրինական թիրախ Ռուսաստանի Զինված ուժերի համար», - ասել է խոսնակը, ով հավելել է, որ «տանկերի մատակարարումը, իհարկե, չի փոխի իրավիճակը ի շահ Կիևի ռեժիմի, այլ կբերի. Արևմուտքի երկրները՝ մեր երկրի և մեր ժողովրդի դեմ առճակատման նոր մակարդակի»։ Զախարովայի խոսքերը հնչեցին այն բանից հետո, երբ Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար Աննալենա Բերբոքը այս շաբաթ Եվրախորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի (ԵԽԽՎ) նիստի ժամանակ հայտարարեց, որ եվրոպական երկրները «պատերազմ են մղում Ռուսաստանի դեմ»։ Հայ Ձախ Ֆորում, փետրվար 1, 2023 թ.
ԿԱՊԻՏԱԼԻՍՏԱԿԱՆ ԵՐԿՐՆԵՐՈՒՄ ՆԱՑԻՈՆԱԼԻԶՄԸ ԾԱՌԱՅՈՒՄ Է ՆԵՈԼԻԲԵՐԱԼԻԶՄԻՆ ԲՈՒՐԺՈՒԱԿԱՆ ՆԱՑԻՈՆԱԼԻԶՄԸ ՄԻՇՏ ՑԱՎ Է ՊԱՏՃԱՌԵԼ ԺՈՂՈՎՐԴՆԵՐԻՆ
Հնդկաստանի Կոմունիստական Կուսակցության (Մարքսիստ) առաջին քարտուղար Սիտարամ Եչուրին, Մարքսի ծննդյան 200 ամյակի առթիվ իր ելույթում անդրադարձել է նացիոլիզմի հարցին Հնդկաստանում, որից որոշ մասեր ներկայացնում ենք ստորև: Հնդկաստանում առկա է պոպուլիստական նացիոլաիզմը: Կապիտալիստական աշխարհում բուրժուական նացիոնալիզմը (մի ազգի ծայրահեղական և ֆանատիկ ազգայնականություն և ուրիշ ազգերին հակառակ) միշտ ծառայել է բուրժուազիայի շահերի օգտին: Մինչ այն ժամանակ, որ նացիոնալիզմը իշխող դասակարգ է, նացիոնալիզմը պրոպագանդվում և տարածվում է որպես հայրենասիրություն: Մյուս կողմից պոպուլիստական մոտեցումները մի քաղաքական նպատակ են հետապնդում, որտեղ օգտագործվում է զգացմունքներից ու ժողովրդի մի մասի հոգեվիճակից, և նացիոնալիզմից մի պատկեր է ներկայացվում, որը ամբողջովին կեղծ մի կատեգորիա է: Պոպուլիստական նացիոնալիզմը միշտ ծառայում է երկու նպատակի համար՝ 1-Բուրժուական շահերի հետապնդում, 2-Այն խմբերի շահերի հետապնդում, որոնք հասարակության մեջ ուզում են առաջացնել որոշակի փոփոխություններ իրենց պոպուլիստական պահանջների հիման վրա: «Ազգային ազգասիրության կազմակերպություն»-ը (RSS) և «Հնդկաստանի ժողովրդական կուսակցություն»-ը (BJP) Հնդկաստանի ժամանակակից դեմոկրատիկ և սեկուլար հանրապետության փոխարեն ուզում են տեսնել «Հենդու ազգ»-ը, որտեղ հենդու մեծամասնությունը կրոնական ուրիշ փոքրամասնություններին (հատկապես մուսուլմաներին, որոնց անվանում են ներսում արտաքին թշնամի) իրեն ենթարկելով տարածում է հենդու նացիոնալիզմը, սա համարվում է հետադարձ նախկին արժեքներից: Այդ կուսակցությունների աջակողմյա տեսաբանները «Հնդկական գաղափարը» գերբնական հասկացողություն են իմանում: Լեզվի, կրոնի, ցեղի, մշակությաին բազմազանությունը Հնդկաստանում ամենաշատն է աշխարհում: Ըստ վիճակագրական տվյալների առնվազն 1618 լեզու, 6400 կաստ, 6 կրոն, որոնցից 4-ը հենց Հնդակաստանում է առաջացել և 6 ցեղային խմբեր գոյություն ունեն այս երկրում: Նացիոնալիզմը ծառայում է համաշխարհային ֆինանսական կապիտալին «Ազգ»-ի մասին այն սահմանումները, որոնք ձեռք են բերվել «Վեստվալի» պայմանգրում (Բազմակողմանի խաղաղության պայմանգիր է, որը կնքվել է Վեստվալի նահանգում, Եվրոպական երկրների կողմից, 30 տարի արյունալի կրոնական պատերազմից հետո՝ 1618-1648 թթ.), ձևավորվել է առևտրական կապիտալիզմի ժամանակահատվածում և բուրժուական նացիոնալիզմի ծագումով, որի գաղափարախոսությունը հենված էր սպեկուլատիվիզմի վրա: Այսինքն ազգի անունով հարստության կուտակում, իմպերիալիստական տարածքների գրավում, իբրև թէ «ազգի հարստության և ուժի ավելացում» անվան տակ: Երկրի հանքերի անբնական շահագործում հատկապես ոսկու և ադամանդի և մյուս թանկագին նյութերի արտահանում, օգտվելով ստրկատիրական աշխատուժից, որոնց ի գործ էին դրվում նացիոնալիզմի անվան տակ: Ազգին գերադասում էին ժողովրդից: Նրանց կատարած աշխատանքները որևէ կապ չուներ այդ երկրների մասսաների ու աշխատավորների կյանքի պայմանների բարելավման հետ: Ցույց էին տալիս, որ ազգը ժողովրդից բարձր է գնահատվում: Ազգի անունով ժողովրդին ուղարկում էին իմպերիալիստական պատերազմների ու տարբեր երկրների աշխատավորներից պահանջում էին, որ կռվի ճակատներում միմյանց սպանեն: Այսպիսով կարելի է եզրակացնել, որ բուրժուական նացիոնալիզմը միշտ մեծ պատկերացումով նացիոնալիզմ է եղել և հիմա էլ կա, որ իրեն վերագրում է գերաշխարհական հասկացողությունը և գերադասվում է ժողովրդից: Բուրժուական նացիոնալիզմը միշտ ցավ է պատճառել ժողովրդներին ու միշտ ծառայել է համաշխարհային ֆինանսական կապիտալի շահերի պահպանման օգտին: Նեոլիբերալական տնտեսական համակարգերի ու ռեժիմների պաշտպանելը դեմոկրատական կենտրոնների սահմաններում, նացիոնալիզմի անվան տակ սպառնում է շատ երկրներին, օրինակ Հնդկաստանին և այլն: Հայ Ձախ Ֆորում, Փետրվար 1, 2023 թ.