ՍՊԱՆԵԼ ՀՈՒՅՍԸ CIA-Ի ԵՎ ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ԲԱՆԱԿԻ ՄԻՋԱՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻՑ ՀԵՏՈ Հեղինակ՝ Վիլիամ Բլում (William Blum) ՆԱԽԱԲԱՆ (Մաս 8)

27 Հունվարի 2024

Այնքան մշուշոտ է ամերիկյան միջամտությունների համապարփակ անցյալը, որ երբ 1975 թվականին Կոնգրեսի գրադարանի հետազոտական ծառայությունից խնդրեցին ուսումնասիրել ԿՀՎ-ի մինչ օրս գաղտնի գործողությունները, նա կարողացավ բացահայտել այս գրքում նույն ժամանակահատվածում ներկայացված արտասահմանյան միջադեպերի միայն մի փոքր մասը: . Բոլոր այն տեղեկատվությունները, որոնք ԱՄՆ-ում, տպավորվել են ժողովրդական գիտակցության մեջ, կամ գրանցվել են դպրոցական տեքստերում, հանրագիտարաններում կամ այլ ստանդարտ տեղեկատու աշխատությունների մեջ ենթարկվել են խիստ գրաքննությանը: Ընթերցողին առաջարկվում է ծանոթանալ ամերիկյան երեք հիմնական հանրագիտարանների՝ «Ամերիկանա», (Americana) «Բրիտանիկա» (Britannica) և «Կոլլիերս» (Colliers) համապատասխան բաժինների հետ: Այստեղ Հանրագիտարանների` որպես օբյեկտիվ գիտելիքի վերջնական շտեմարանի պատկերը տապալվում է: Այն, ինչը հավասարազոր է ամերիկյան միջամտությունների չճանաչմանը, կարող է պայմանավորված լինել այս հարգելի աշխատություններով, որոնք օգտագործում են Վաշինգտոնի պաշտոնյաների չափանիշը, որը արտացոլված է Պենտագոնի փաստաթղթերում: The New York Times-ը այս չափազանց հետաքրքիր երևույթն ամփոփել է այսպես. Գաղտնի պատերազմը Հյուսիսային Վիետնամի դեմ խախտում է համարվում 1954 թվականի Ժնևի համաձայնագիրը, որով ավարտվեց ֆրանսիական Հնդկաչինական պատերազմը: Եվ հակասության մեջ չեն տեսնում Ամերիկայի տարբեր վարչակազմերի հանրային քաղաքականության հայտարարություններին։ Գաղտնի պատերազմ է համարվում, քանի որ քողարկված էր և իբրև թե գոյություն չուներ: Բացի դա, գաղտնի պարտավորություններ չեն համարվում ուրիշ երկրների նկատմամբ, որպես Սենատի պայմանագրերի խախտում, քանի որ այդ պայմանագրերը հրապարակայնորեն չեն հրապարակվում և ճանաչված չեն: Դե ֆակտո գրաքննությունը, որը այդքան շատ ամերիկացիների անտեղյակ է պահում ԱՄՆ-ի արտաքին գործերի պատմության մասին, կարող է առավել արդյունավետ լինել, քանի որ այն այնքան էլ պաշտոնական, ծանրակշիռ կամ դավադիր չէ, քանի որ անճարակ կերպով հյուսված է կրթության և լրատվամիջոցների հյուսվածքի մեջ: Ոչ մի դավադրություն պետք չէ. Reader's Digest-ի և U.S. News and World Report-ի խմբագիրները կարիք չունեն գաղտնի հանդիպել NBC-ի ներկայացուցչի հետ FBI-ի ապահով տանը՝ հաջորդ ամսվա պատմություններն ու հաղորդումները պլանավորելու համար: Պարզ ճշմարտությունն այն է, որ այս անհատները չէին հասնի իրենց զբաղեցրած դիրքերին, եթե իրենք բոլորը չառաջնորդվեին քողարկված պատմության նույն կանալի միջով և չհայտնվեին նույն ընտրովի հիշողությամբ և սովորական իմաստությամբ: Չինաստանում տեղի ունեցած ցնցումը հեղափոխություն էր, որը, եթե վերլուծենք, կտեսնենք, որ եղած դրդապատճառը նույն դրդապատճառներն են, որոնք հեղափոխության պատճառ դարձան բրիտանացիների, ֆրանսիացիների և ամերիկացիների հեղափոխության համար: ԱՄՆ-ի հեռավոր արևելքի հարցերով քարտուղարի օգնական, ավելի ուշ՝ պետքարտուղար Դին Ռասկի (Dean Rusk) աշխարհաքաղաքական և առատաձեռն տրամադրությունը պատճառ դարձավ, որ վերոհիշյալ միտքը արտահայտվի: Ճիշտ նույն ժամանակ, այսինքն 1950 թվականին երբ պարոն Ռասկը ելույթ էր ունենում այդ կապակցությամբ, նրա կառավարությունում մյուսները ակտիվորեն ծրագիր էին մշակում տապալելու չինացիների հեղափոխական իշխանությունը: Սա սովորական երեւույթ է եղել։ Վերոհիշյալ բացատրված հարցերի հաստատման համար կարելի է դիմել այս գրքի հաջորդ էջերին, այդ էջերում կարելի է գտնել Վաշինգտոնի բարձր կամ միջին մակարդակի պաշտոնյաների հայտարարություններ, որոնք կասկածի տակ են դնում միջամտության քաղաքականությունը, որը արտահայտում էր կասկածներ, որոնք հիմնված էին կամ սկզբունքի վրա (երբեմն ամերիկյան լիբերալիզմի ավելի լավ կողմը) կամ որպես մտահոգություն, որ միջամտությունը ոչ մի արժեքավոր նպատակի չի ծառայի և կարող է նույնիսկ աղետի հանգեցնել: Ես շատ չեմ արժեվորել այնպիսի այլախոհների հայտարարությունները Վաշինգտոնի որոշում կայացնողների վերջնական վերլուծություններում և հակակոմունիստական քարոզչություններում, որոնք համաշխարհային բարդ իրավիճակներում նման մոտեցումներ են դրսևորում: Նման միջամտությունները ներկայացնելով հայտարարում եմ, որ ամերիկյան արտաքին քաղաքականությունն այն է, ինչ անում է ամերիկյան պետությունը։ Շարունակելի․․․

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ