Հարավկովկասյան տարածաշրջանում ձևավորվում է Իրան-Հայաստան-Հնդկաստան ուժային եռանկյունի

01 Հուլիսի 2023
Oil Price ամսագրում հրապարակված հոդվածում նշվում է, որ Հարավային Կովկասում ձևավորվում է Իրան-Հայաստան-Հնդկաստան ուժային եռանկյունի, որը կարող է կարևոր ռազմավարական ուղերձ ունենալ և փոխել տարածաշրջանի աշխարհաքաղաքական հավասարակշռությունը տարածաշրջանում։
Հոդվածագիրը նշում է. «2023 թվականի ապրիլին Երևանում տեղի ունեցավ Իրանի, Հնդկաստանի և Հայաստանի ԱԳ փոխնախարարների առաջին եռակողմ քաղաքական խորհրդակցությունը։ Երեք երկրները հիմնականում կենտրոնացել են «տնտեսական խնդիրների և տարածաշրջանային հաղորդակցության ուղիների վրա» և պայմանավորվել շարունակել խորհրդակցությունները եռակողմ ձևաչափով»։
Ըստ այս հրապարակման՝ Իրանի, Հայաստանի և Հնդկաստանի միջև աճող համագործակցությունը կարող է դիտվել որպես Ղարաբաղյան Երկրորդ պատերազմից հետո Հարավային Կովկասում հավասարակշռությունը վերականգնելու Թեհրանի ջանքերի մաս: Այս եռակողմ խումբը տարբերվում է Պակիստանի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի եռակողմ համագործակցությունից։
Oil Price-ը գրում է. «Ադրբեջանն ավելի ակտիվ է Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքի նախագծում, իսկ մյուս կողմից՝ Հայաստանը առանցքային դեր է խաղում Պարսից ծոց-Սև ծով միջանցքում։ Սակայն Ղարաբաղյան Երկրորդ պատերազմից և Ռուսաստան-Ուկրաինա պատերազմից հետո Հարավային Կովկասում ուժերի հարաբերակցության փոփոխության պատճառով Հայաստանն ու Հնդկաստանը մտադիր են ավելի ակտիվ լինել միաժամանակ երկու միջանցքներում:
Իրանը նման իրավիճակում փորձում է ուշադրություն դարձնել Պարսից ծոց-Սև ծով միջանցքի վերաբերյալ Հայաստանի և Հնդկաստանի կարիքներին և ընդհանուր մոտեցումներին, ինչպես նաև Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտի երկայնքով տարանցման և առևտրի զարգացմանը։
Թեհրանն ընտրվել է որպես «անվտանգ երկիր» և պատասխանատու է Պարսից ծոց-Սև ծով միջանցքում (Հայաստան, Ադրբեջան, Վրաստան, Բուլղարիա և Հունաստան) անդամ հինգ այլ երկրների ազգային խորհրդարանների հարցումների համակարգման և փաստաթղթերի վերջնական մշակման համար:
2016 թվականից ի վեր Իրանը կենտրոնական դեր է խաղացել դեպի Սևծովյան տարածաշրջան տարանցիկ երթուղիների ստեղծման գործում՝ որպես իր «վերահավասարակշռող արտաքին քաղաքականության մոտեցման» մաս, մասնավորապես՝ օգտագործելով Հյուսիս-Հարավ միջազգային տրանսպորտային միջանցքը և Պարսից ծոց-Սև ծով միջանցքը՝ Հարավային Կովկասում «տարանցիկ հավասարակշռություն» ստեղծելու համար։
Իրանի հարավում գտնվող Չաբահար նավահանգիստը կարևոր առևտրային կամուրջ է Իրանի, Հնդկաստանի և Հայաստանի միջև, որն ապահովում է ուղիղ ելք դեպի Հնդկական օվկիանոս»։
 

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ