ՍՈՑԻԱԼԻԶՄԸ ՈՐՊԵՍ ԴԱԺԱՆ ՈՒ ՇԱՀԱԳՈՐԾՈՂ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱԼՏԵՐՆԱՏԻՎ

21 Մարտի 2023

 Սկզբում բուրժուաները հեղափոխական դեմոկրատների մաս էին կազմում։ Իրենց դասակարգային կառավարման մեկ դարից էլ քիչ ժամանակ նրանք ստեղծեցին կամ կազմակերպեցին ավելի մեծ արտադրական ուժեր, քան իրենցից առաջ որևէ սերունդ: Իսկ երբ արևմուտքում հարկ դրեցին շների վրա, մի թերթ հումորով գրեց. Հիմա շներին մարդկանց շարքում են դասել։ Յուրաքանչյուր դասակարգային պայքար քաղաքական պայքար է։ Համազգային աշխատավորական շարժումը կարող է կուսակցություն հռչակել, քանի որ բանվորական կազմակերպությունը քաղաքական կուսակցություն է դասակարգի տեսքով։ Քննադատության զենքը չի կարող փոխարինել զենքի քննադատությանը: Նյութական բռնությունը պետք է չեզոքացվի նյութական զայրույթի միջոցով: Տեսությունն ու գիտակցությունը կարող են նյութական ուժ դառնալ, երբ տարածվեն զանգվածների մեջ։ Ռուսոյի «Սոցիալական պայմանագրից» գրքի հրատարակումից ի վեր բուրժուազիայի մասնավոր սեփականության ազատության իրավունքը դարձավ նրա համապարփակ կամայական և եսակենտրոն ազատությունը։ Բուրժուազիայի առկայությամբ մարդն այլևս ամեն ինչի չափանիշը չէ, այլ արժեքների փոխանակման ներկայացուցիչը։ Մարքսիստական գիտելիքների և վերլուծությունների միջոցով կարելի է պնդել, որ. ներկայիս գլոբալիզմը բուրժուական տնտեսության իմպերիալիզմի շարունակությունն է։ Պրոլետարիատը կամ ժամանակակից բանվոր դասակարգը Մարքսի և Էնգելսի ուսումնասիրությունների և սահմանումների արդյունքն էր։ Օրենքների, բարոյականության, կրոնի և դրախտի խոստման հետևում կանգնած են նրանց բուրժուական և տնտեսական շահերը: Մարքսիզմն ի սկզբանե խնդրել է փիլիսոփայությանը հանդես գալ քննադատության և գիտելիքի հագուստով՝ մարդկությանը փրկելու համար։ Այն միշտ պետք է մնա պարզ և հստակ և ուսումնասիրի հակասությունները: Երբ մարդու իրավունքների պահպանումն ընդգրկում է բուրժուազիային և տիրակալներին, մարդու իրավունքների թեման դառնում է նրանց ճնշման, հալածանքների և չարաշահման միջոց։ Անվտանգությունը բուրժուայի ամենակարևոր ցանկությունն ու սոցիալական հայեցակարգն է, այսինքն՝ ոստիկանության և պահակախմբի պարտականությունը՝ պաշտպանել մասնավոր սեփականությունը և քաղաքացիության իրավունքները, որոնց Հեգելը համարում էր «բանականության և անհրաժեշտության վիճակի» մաս։ Մարքսիստներն ասում էին. քաղաքական փիլիսոփայության մեջ ճշմարտության հասկացությունը բացարձակ չէ, քանի որ այն անընդհատ փոփոխվում է: Փիլիսոփայական քննադատությունը քաղաքական փիլիսոփայության արտահայտման միակ ձևն է, որը կախված է և որոշակի ժամանակի արդյունքից: Ինչպես Հեգելն է ասել՝ ստեղծման տեսությունն իրականություն է դառնում, երբ արտացոլում է մարդկանց կարիքները։ Մարքսի մտածողությունը սկսվեց Հեգելի դիալեկտիկայից, այսինքն՝ Հեգելի պատմական դիալեկտիկայից: Նա որոշեց արտահայտել բանվորների և աշխատավորների տառապանքների իրականությունը և իրական ջանք ցուցաբերել նրանց օգնելու համար: Մարքսի քաղաքական տնտեսության համակարգված հետազոտության արդյունքը 1844 թվականին Փարիզում լույս են տեսել «Հրեաների հիմնախնդիրը» վերնագրով և «Հեգելի իրավունքի փիլիսոփայության քննադատությունը» գրքով։ Մարքսը «բուրժուական հասարակություն» հասկացությունը վերցրել է Հեգելից և 17-18-րդ դարերի ֆրանս-անգլիական քաղաքական փիլիսոփայության իմացությունից։ Այս կոչումն ուներ գիտական կարևոր նշանակություն։ «Գերմանական գաղափարախոսություն» գրքում նա և Էնգելսը փորձել են այս հայեցակարգը քննել հիմնարար և գիտական ձևով, որը դուրս է պետականությունից և ազգությունից։ «Բուրժուական հասարակություն» տերմինը առաջացել է 18-րդ դարում, թեև «գույքի սեփականություն» հասկացությունը քննարկվել է հին ժամանակներում և միջին դարերից՝ հիմնվելով Ռուսոյի և Ստևինի կարծիքների վրա Ֆրանսիայի սահմանադրության մեջ, այն կոչվվել է բուրժուական իրավունքներ, քանի որ. այն երաշխավորում էր մասնավոր սեփականության իրավունքը և ապահովում էր անհատական կամայականության զարգացման հնարավորությունը։ Մարքսի և Էնգելսի բոլոր աշխատությունների կենտրոնական թեման կապիտալիզմի քաղաքական տնտեսության քննադատությունն է։ Մարքսն օգտագործում է այս ընդհանուր հայեցակարգը իր ստեղծագործությունների մեծ մասում։ Մարքսի և Էնգելսի ստեղծագործությունները սերտ հարաբերություններ ունեն և լրացնում են միմյանց։ Նրանք միասին ստեղծեցին մարքսիզմի կարևոր գործերը: Այս երկուսի առաջին համատեղ աշխատանքները 1832 թ.-ից՝ տնտեսական փիլիսոփայական բրոշյուրներ և «Սուրբ ընտանիքը կամ քննադատական քննադատության քննադատությունը» 1845 թվականին, որը երիտասարդ Հեգելյանների փիլիսոփայական քննադատությունն էր: 1868 թվականի «Կապիտալ» գրքում նպատակն է քննադատել բուրժուական հասարակությունը և քննել քաղաքական տնտեսությունը, որտեղ բուրժուական տնտեսության կենտրոնական հասկացությունները, ինչպիսիք են՝ աշխատանք, ապրանքներ, հող, կապիտալ, շուկա, փող և գին կամ արժեք, որոնք քննադատվում են որպես ավանդական բնական իրավունքների դեմ։ «Կոմունիզմի մանիֆեստ» գրքի լույս ընծայման ժամանակ հեղափոխականների կարևոր խնդիրներից էր՝ ժողովրդավարական ազատությունների պահանջը, պետության և ազգի միասնությանն ուղղված ջանքերը։

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ