Իրանի «Շարղ» օրաթերթ 22.05.2022
«Նոր տարվա սկզբից ցորենի ինքնարժեքն աճել է ավելի քան 60 տոկոսով», - Ռաշիաթուդեյի խոսքերն են մեջբերում փորձագետները։
«Արևմտյան երկրները կարող են ճնշում գործադրել Ռուսաստանի վրա՝ պատժամիջոցները չեղարկելու դիմաց ցորենի փոխանակման համար»,- մեջբերում է Ռաշիան թուդե լրատվամիջոցը։
Ցորենի գները հասել են աննախադեպ մակարդակի վերջին երկու ամսվա ընթացքում, քանի որ խոշոր արտադրողները, ինչպիսիք են Ռուսաստանը, Ղազախստանը և Հնդկաստանը, չեղարկել են ցորենի արտահանումը ներքին շուկաները պահպանելու համար, ավելացրել է լրատվամիջոցը: Սա անհանգստություն է առաջացրել ամբողջ աշխարհում պարենային անապահովության և սովի վերաբերյալ:
Փորձագետները Izvesta թերթին տված հարցազրույցում նշել են, որ նոր տարվա սկզբից ցորենի ինքնարժեքն աճել է ավելի քան 60%-ով։
Նրանք ասում են, որ աճը պայմանավորված է Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև հակամարտությամբ, որին բաժին է ընկնում ցորենի համաշխարհային արտահանման մոտ մեկ երրորդը:
2022-2021 թվականների բերքահավաքի սեզոնում, որը սկսվել է անցյալ տարվա հուլիսին, ռուսական ցորենին բաժին է ընկել համաշխարհային արտահանման 16 տոկոսը, իսկ ուկրաինականը՝ 10 տոկոսը։ Բայց պատերազմը հանգեցրեց երկու երկրների միջև արտահանման արգելքին: Փետրվարին Ռուսաստանը մինչև հունիսի 30-ը արգելեց բոլոր հացահատիկի (ցորեն, տարեկանի, գարի և եգիպտացորեն) արտահանումը Եվրասիական տնտեսական միության սահմաններից դուրս, մինչդեռ Ուկրաինան փակեց իր միակ նավահանգիստը Օդեսայում:
Հակառուսական պատժամիջոցները ստիպել են միջազգային ընկերություններին խզել երկարաժամկետ առևտրային կապերը Ռուսաստանի հետ և լքել երկիրը՝ խաթարելով մատակարարման շղթան։
Բացի այդ, Ղազախստանն իր սահմանափակումները մտցրեց արտահանումն արգելելու Մոսկվայի որոշումից հետո։ Այս ամսվա սկզբին Հնդկաստանը չեղյալ հայտարարեց ցորենի արտահանումը` ասելով, որ «Հնդկաստանում, հարևան երկրներում և այլ խոցելի երկրներում պարենային անվտանգությունը վտանգված է»:
Չիկագոյում ցորենի առևտուրն աճել է 6 տոկոսով՝ հասնելով մեկ բուշելի (ցորենի չափման միավոր) դիմաց 12,47 դոլարի՝ ամենաբարձր մակարդակը վերջին երկու ամսվա ընթացքում՝ Նյու Դելիից ստացված լուրերից հետո: Եվրոպայում ցորենի գները նույնպես բարձրացել են՝ հասնելով պատմական առավելագույնին՝ 461 դոլար մեկ տոննայի դիմաց:
Հացահատիկի ճգնաժամը զգացվում է ամբողջ աշխարհում, սակայն դրա ազդեցությունն ավելի ցայտուն է եղել Աֆրիկայում, որը հիմնված է Սևծովյան տարածաշրջանից արտահանումների վրա՝ իր կարիքների 90 տոկոսը բավարարելու համար:
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Էնթոնի Գուտերեշը զգուշացրել է ցորենի համաշխարհային շուկայում ստեղծված իրավիճակի պատճառով աղքատության և սովի վտանգի մասին։
«Արևմտյան երկրները մեղադրում են Ռուսաստանին «ցորենի պատերազմ» սկսելու մեջ, սակայն փորձագետներն ասում են, որ Ռուսաստանը միակը չէ, որ պատասխանատու է ճգնաժամի սրման համար, և եթե նույնիսկ դա արել է, դա կամավոր չի եղել», - գրել է Ռաշիաթուդեյը։
«Ռուսաստանը և Ուկրաինան ցորենի միակ խոշոր արտահանողներն են աշխարհում, սակայն մյուս արտադրողները նույնպես կարող են փրկել համաշխարհային շուկաները ճգնաժամից»,- փորձագետների խոսքերն է մեջբերում «Իզվեստիա» թերթը։ ԱՄՆ-ին և Կանադային, օրինակ, բաժին է ընկնում 26 և 25 միլիոն տոննա ցորեն կամ ցորենի համաշխարհային արտահանման մոտ 25 տոկոսը։ Ցորենի համաշխարհային արտադրության մեջ ներգրավված են Ֆրանսիան (19 մլն տոննա) և Գերմանիան (9,2 մլն տոննա)։ Սակայն վերլուծաբաններն ասում են, որ այս երկրները դժվար թե իրենց ցորենը կիսեն կարիքավոր երկրների հետ և իրենց երկրում պարենային անվտանգությունն առաջնահերթություն տան:
Ntech հետազոտական ընկերությունից Դարիա Ակիմովան ասում է, որ երկրները պահպանում են իրենց հումքը, որպեսզի պաշտպանեն իրենց տնտեսությունները աճող գնաճից:
Մասնագետները հիմնականում չեն կարողացել կանխատեսել, թե ինչ կլինի ցորենի շուկայում: Ոմանց կարծիքով՝ մեծ արտադրություն ունեցող այս ապրանքի մատակարարման հետ կապված խնդիրները կլուծվեն բերքահավաքի նոր սեզոնին, և հատկապես պատերազմի ավարտին այս ապրանքի մատակարարումը կվերսկսվի։
Պատերազմի ավարտի հարցում անորոշ որոշ փորձագետներ պնդում են նաև, որ արևմտյան երկրները ինչ-որ պահի ստիպված կլինեն ճնշում գործադրել Ռուսաստանի վրա՝ պատժամիջոցների չեղարկման դիմաց իր պաշարները կիսելու այլ երկրների հետ։
Պատրաստեց՝ Հայ Ձախ Ֆորումը
