ՍՊԱՆԵԼ ՀՈՒՅՍԸ CIA-Ի ԵՎ ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ԲԱՆԱԿԻ ՄԻՋԱՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻՑ ՀԵՏՈ Հեղինակ՝ Վիլիամ Բլում (William Blum) (Մաս 13)

24 Մարտի 2024

 Կոմունիստների հաջողությունից հետո չինագետ Ֆելիքս Գրինը նկատել է. «Ամերիկացիները պարզապես չէին կարող հավատալ, որ չինացիները, որքան էլ կոռուպացված լինի իրենց ղեկավարությունը, կընախընտրեն կոմունիստական պետություն»: Դա պետք է որ դավադրության ձեռքի գործը լիներ, միջազգային դավադրություն, որի կառավարման կենտրոնում է անպայման Խորհրդային Միությունը։ Սակայն այս կապակցությամբ ոչ մի ապացույց գոյություն չուներ: Իրոք, այն պահից, երբ 1920-ականներին Ստալինի «սոցիալիզմը մեկ երկրում» հավատը հաղթեց Տրոցկու ինտերնացիոնալիզմին, ռուսներն ավելի շատ անցան Չիանգի, քան Մաոյի կողմը՝ խորհուրդ տալով վերջինիս ցրել բանակը և միանալ Չիանգի կառավարությանը:  Հատկապես Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, երբ Խորհրդային Միությունը բախվեց վերակառուցման իր ապշեցուցիչ ճգնաժամի հետ, ուշադրություն չեր դարձնում կամ չեր կարող օգնել աշխարհի ամենաբազմամարդ երկրի զարգանալու կամ ժամանակակից դառնալու ուղղությամբ: 1947-ին գեներալ Մարշալը հրապարակավ հայտարարեց, որ ինքը որևէ ապացույց չունի այն կապակցությամբ, որ չինացի կոմունիստներին աջակցում է ԽՍՀՄ-ը: Բայց Միացյալ Նահանգներում ապացույցի բացակայությունը իրենց չխանգարեց մի ամբողջ դիցաբանության առաջացմանը, թե ինչպես է ԱՄՆ-ը «կորցրել» Չինաստանը, Խորհրդային միջամտություն, Պետդեպարտամենտի կոմունիստներ, Սպիտակ տան վախկոտներ, զինվորական և դիվանագիտական հիմարություն, կոմունիստական գործակալներ ու նրանց ծառաները լրատվամիջոցներում… դավաճանություն ամենուր…  Բնորոշ հմայքով սենատոր Ջոզեֆ Մաքքարթին ասում էր, Թրումենի վարչակազմը կազմված էր «ձու ծծող կեղծ լիբերալներից», ովքեր պաշտպանում էին «կոմունիստներին և տարօրինակներին», ովքեր «Չինաստանին որպես ստրուկներ վաճառել էին աթեիստներին»:  ԱՄՆ-ի մեծ թվով զորքերի հարձակումից բացի, դժվար է պատկերացնել, թե ուրիշ ինչ կարող էր անել ԱՄՆ-ի կառավարությունը Չիանգի անկումը կանխելու համար: Նույնիսկ այն բանից հետո, երբ Չիանգը փախավ Թայվան, Միացյալ Նահանգները շարունակեց անողոք հարձակումների արշավը կոմունիստական կառավարության դեմ՝ չնայած Չոու Էն Լայի օգնության և բարեկամության խնդրանքին: Կարմիր առաջնորդը ԱՄՆ-ի հետ բարեկամական հարաբերություններում գործնական կամ գաղափարական որևէ արգելք չեր տեսնում, սակայն ի հակառակն դրան Ամերիկան քանի անգամ փորձեց ահաբեկության ենթարկել կարմիր առաջնորդին:   Բազմաթիվ ազգայնական զինվորներ ապաստան էին գտել հյուսիսային Բիրմայում՝ 1949թ.-ի մեծ արտագաղթի ժամանակ, ինչը հարուցեց Բիրմայի կառավարության դժգոհությունը: Այնտեղ ԿՀՎ-ն սկսեց վերախմբավորել այս քաղաքացիություն չունեցող բանակը մարտական ուժի մեջ, և 1950-ականների սկզբին մի շարք խոշոր և փոքր ներխուժումներ իրականացվեցին Չինաստան: Մի դեպքում՝ 1951 թվականի ապրիլին, մի քանի հազար զինվորականներ՝ ԿՀՎ խորհրդականների ուղեկցությամբ և ամերիկյան C46-ից և C47-ից օդային ռմբակոծություններով, հատեցին սահմանը և մտան Չինաստանի Յունան նահանգ, բայց կոմունիստները մեկ շաբաթվա ընթացքում հետ քշեցին նրանց: Զոհերը մեծ էին և ներառում էին ԿՀՎ-ի մի քանի խորհրդականներ, ովքեր կորցրեցին իրենց կյանքը: Մեկ այլ արշավանք տեղի ունեցավ նույն ամռանը, որտեղ  զավթիչները 65 կիլոմետր ներխուժեցին Չինաստանի տարածք և գրավեցին 100 մղոն երկարությամբ տարածք։  Մինչ հարձակումները շարունակվում էին ընդհատումներով, ԿՀՎ-ն շարունակեց զարգացնել ուժերի կարողությունները. ամերիկացի ինժեներները ժամանեցին օգնելու կառուցել և ընդլայնել օդանավակայանները Բիրմայում, Թայվանից նոր զորքեր տեղափոխեցին, նոր ուժեր վարձվեցին բիրմայական լեռնային շրջանների ցեղերից, ԿՀՎ-ն օդային ջոկատները բերել տվեց պաշտպանողական ֆունկցիաների համար, և ահռելի քանակությամբ ամերիկյան ծանր սպառազինություն բերվեց Բիրմա: Մեծ քանակությամբ մարդ ուժ և սարքավորումներ բերվել տվեցին մոտակա Թաիլանդով: Շարունակելի․․․

ԱՎԵԼԱՑՆԵԼ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ