Պուտինը դարձյալ փրկեց Փաշինյանին
Ըստ ՌԴ նախագահի` Սերժ Սարգսյանն ու Ռոբերտ Քոչարյանն են մեղավոր 2020թ. պատերազմի բռնկման համար 2020թ. նոյեմբերի 17-ին, եռակողմ հայտարարության ստորագրումից 1 շաբաթ անց, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը «Ռոսիա 24»-ով Պավել Զարուբինի` «Մոսկվա։ Կրեմլ։ Պուտին» հաղորդմանն անկյունաքարային հարցազրույց էր տվել, որի թեզերն այսօր շատերն, ըստ երեւույթին, մոռացել են: Ռուսաստանի նախագահը նախ պատմական ակնարկ արեց ղարաբաղյան հակամարտության ծագման պատճառներին, նշելով, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը սկսել է դեռեւս 1988-ից` Սումգայիթում հայերի ջարդերով. «Ես չեմ ուզում ոչ մեկի կողմը բռնել, բայց պետությունը պետք է պաշտպաներ խաղաղ բնակչությանը։ Դա չի եղել, եւ հայերը ստիպված զենք են վերցրել, որ իրենց պաշտպանեն»։ Ապա նա շեշտեց, որ ԼՂ համաձայնությամբ հասել են ամենակարեւոր քայլին` արյունահեղության դադարեցմանը. «Ամենակարեւորն այն է, որ մենք կարողացանք դադարեցնել արյունահեղությունը: Այս պատերազմում ավելի քան 4 հազար մարդ զոհվեց միայն պաշտոնական տվյալների համաձայն։ Կարծում եմ` իրական թիվն ավելի մեծ է: Լեռնային Ղարաբաղին ժամանակ է պետք, որպեսզի խաղաղ կյանքը վերադառնա, վերքերը դեռ չեն ապաքինվել»:
Ղարաբաղի վերաբերյալ պայմանավորվածությունների իրականացումը կկատարվի ռուս խաղաղապահների հետ համակարգմամբ. ՌԴ ՊՆ
Ադրբեջանը եւ Լեռնային Ղարաբաղը ռուս խաղաղապահների միջնորդությամբ պայմանավորվել են մարտական գործողությունների լիակատար դադարեցման մասին, տեղեկացրել են ՌԴ պաշտպանության նախարարությունում։
«Ռուսական խաղաղապահների զորակազմի հրամանատարության միջնորդությամբ ադրբեջանական կողմի եւ Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչների միջեւ ձեռք է բերվել պայմանավորվածություն մարտական գործողությունների լիակատար դադարեցման մասին։ Նշված պայմանավորվածությունների իրականացումը կկատարվի ռուս խաղաղապահ զորակազմի հրամանատարության հետ համակարգմամբ»,- ասել են գերատեսչությունում։
Նշվել է, որ ռուսական խաղաղապահ զորակազմը Լեռնային Ղարաբաղում սրացման պայմաններում շարունակում է կատարել իր գործառույթները։
«Ցուցաբերվում է հնարավոր ամեն տեսակի օգնություն Լեռնային Ղարանաղի խաղաղ բնակչությանը։ Ներկայում խաղաղապահների բազային ճամբարում, որտեղ գտնվում է նաեւ բժշկական ջոկատը, գտնվում է 2 261 քաղաքացիական անձ, նրանցից 1 049-ը՝ երեխա։
Ռուսական խաղաղապահ զորակազմի հրամանատարությունը սերտ կապի մեջ է ադրբեջանական եւ հայկական կողմերի, Լեռնային Ղարաբաղի ներկայացուցիչների հետ։
Քննարկվում է արյունահեղության անթույլատրելիության, խաղաղ բնակչության հանդեպ հումանիտար իրավունքի նորմերի պահպանման, ինչպես նաեւ ռուսական խաղաղապահ զորակազմի անվտանգության ապահովման հարցը»։
ՌԴ ԱԳՆ-ն՝ ՀՀ-ում հեղաշրջում ծրագրելու վերաբերյալ տեղեկության մասին Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ : https://hraparak.am/post/7f2b5e1ef9d43ece790942d6dab999df © 2008 - 2021 «Հրապարակ օրաթերթ»
Ռուսաստանի կողմից Հայաստանում հեղաշրջում նախապատրաստելու մասին տեղեկատվությունը կեղծ է. այս մասին ՌԻԱ Նովոստի-ին հայտնել են ՌԴ ԱԳՆ-ից։
Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ :
Ավելի վաղ ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարել էր, որ Հայաստանի ղեկավարների տեղեկությունները, թե իբր Ռուսաստանը հանձնել է Լեռնային Ղարաբաղը, իրականությանը չեն համապատասխանում:
Մինչ այս ՌԴ ԱԳՆ-ն ծայրահեղ դժգոհություն էր հայտնել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ իտալական La Repubblica թերթին տված հարցազրույցում Ռուսաստանի մասին արված հայտարարությունների կապակցությամբ, որում Հայաստանի վարչապետը հայտարարել էր Ռուսաստանի Դաշնության՝ տարածաշրջանից հեռանալու հնարավորության մասին։ .
Ռուսաստանի Դաշնությունը նշել է, որ Մոսկվան Երևանի հետ հարաբերությունները տնտեսական և անվտանգության ոլորտներում դիտարկում է որպես հավասար, փոխշահավետ և ապացուցված գործընկերություն, այլ ոչ թե որպես մի երկրի կախվածություն մյուսից։
Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ :
ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻ ԿՈՂՄԻՑ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՀԵՂԱՇՐՋՈՒՄ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԵՂԾ Է
Ռուսաստանի կողմից Հայաստանում հեղաշրջում նախապատրաստելու մասին տեղեկատվությունը կեղծ է. այս մասին ՌԻԱ Նովոստի-ին հայտնել են ՌԴ ԱԳՆ-ից։ Ավելի վաղ ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարել էր, որ Հայաստանի ղեկավարների տեղեկությունները, թե իբր Ռուսաստանը հանձնել է Լեռնային Ղարաբաղը, իրականությանը չեն համապատասխանում: Մինչ այս ՌԴ ԱԳՆ-ն ծայրահեղ դժգոհություն էր հայտնել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ իտալական La Repubblica թերթին տված հարցազրույցում Ռուսաստանի մասին արված հայտարարությունների կապակցությամբ, որում Հայաստանի վարչապետը հայտարարել էր Ռուսաստանի Դաշնության՝ տարածաշրջանից հեռանալու հնարավորության մասին։ . Ռուսաստանի Դաշնությունը նշել է, որ Մոսկվան Երևանի հետ հարաբերությունները տնտեսական և անվտանգության ոլորտներում դիտարկում է որպես հավասար, փոխշահավետ և ապացուցված գործընկերություն, այլ ոչ թե որպես մի երկրի կախվածություն մյուսից։ Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ : https://hraparak.am/post/7f2b5e1ef9d43ece790942d6dab999df © 2008 - 2021 «Հրապարակ օրաթերթ»
ՍՊԱՆԵԼ ՀՈՒՅՍԸ CIA-Ի ԵՎ ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ԲԱՆԱԿԻ ՄԻՋԱՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻՑ ՀԵՏՈ Հեղինակ՝ Վիլիամ Բլում (William Blum) ՆԱԽԱԲԱՆ (Մաս 3)
ՍՊԱՆԵԼ ՀՈՒՅՍԸ CIA-Ի ԵՎ ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ԲԱՆԱԿԻ ՄԻՋԱՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՀԱՄԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻՑ ՀԵՏՈ Հեղինակ՝ Վիլիամ Բլում (William Blum) ՆԱԽԱԲԱՆ (Մաս 3) Երբ ԱՄՆ-ի հեղինակավոր թերթն՝ «Նյու Յորք Թայմս»-ը այսպես է ներկայացնում փաստերը, հիասթափությամբ կարելի է միայն պատկերացնել, թե երկրի մնացած թերթերն իրենց ընթերցողներին ինչպիսի նյութեր են մատակարարել: Այսպիսով, աշխարհում հայտնված նոր սոցիալական երևույթի և Խորհրդային Միության և «կոմունիզմ» կոչվածի մասին ամերիկյան ժողովրդի առաջին փորձառությունը սա էր. Ռազմական միջամտությունն ավարտվեց, բայց քարոզչական հարձակումը երբեք չդադարեց, բացառությամբ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի։ 1943-ին Life ամսագիրը «մի ամբողջ համար նվիրեց Խորհրդային Միության նվաճումները տոնելուն և դուրս եկավ պատերազմի ժամանակ անհրաժեշտ համերաշխության համար և գնաց այնքան հեռու, որ Լենինին անվանեց, հավանաբար, նոր դարաշրջանի մեծագույն մարդը»: Բայց երկու տարի անց. Հարի Թրումենի (Harry Truman) Սպիտակ տանը մնալը չփրկեց այս եղբայրական ամուսնությունը: Ի վերջո, Թրումենն Խորհրդային Միության վրա նացիստների հարձակումից հետո ասաց. , մենք պետք է օգնենք Գերմանիային»: Եվ այսպես, թող նրանք սպանեն միմյանց որքան հնարավոր է, չնայած ես չեմ ուզում, որ Հիտլերը ոչ մի դեպքում հաղթի։ 1939-ի Խորհրդա-գերմանական պայմանագիրը հենվում էր մեծ քանակությամբ քարոզչության վրա. նույն դաշնագիրը, որը կնքվեց պարզապես անտեսելով այն փաստը, որ ռուսները ստիպված էին այն կնքել Հիտլերի դեմ Խորհրդային Միության հետ դաշինքի առաջարկի կրկնակի մերժման պատճառով: Այսինքն արևմտյան տերությունների, հատկապես ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի կողմից. Քանի որ նրանք հրաժարվեցին օգնության շտապել Գերմանիայի, Իտալիայի և Իսպանիայի ֆաշիստների կողմից շրջապատված Իսպանիայի ձախակողմյան կառավարությանը։ Ստալինը գիտակցում էր, որ եթե Արևմուտքը չցանկանա փրկել Իսպանիան, ապա հաստատ չէր շտապի փրկել նաև Խորհրդային Միությունը. Սկսած 1920-ականների Կարմիր Սարսափից մինչև 1950-ականների Մաքքարթիզմը (McCartism) և 1980-ականներին չարի կայսրության դեմ Ռեյգանի ջիհադը, ամերիկյան ժողովուրդը ենթարկվել է անողոք հակակոմունիստական դոկտրինացիայի: Այս պրոպագանդան խառնվում են մայրական կաթի հետ և պատկերված զվարճալի գրքերում և այն ներառված է դասագրքերում և թերթերում այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ է իմանալ, տպագրվում է մեծ վերնագրի տեսքով. Նման նյութերը կազմում է քահանաների քարոզների թեման, որոնք օգնում էին ընտրել քաղաքական հակակոմունիստական գործիչներին և լրացնում է Reader's Digest-ի թերթի էջերը: Մտքի վրա այս ներքին հարձակումից բխող դոգմատիկ համոզմունքն այն է, որ մեծ անեծք է հայտնվել աշխարհի վրա. Անեծք, որը կարող է պատճառվել հենց սատանայի կողմից, բայց մարդու մարմնում. որ այս մարդկանց պատճառները, ովքեր չունեն այն դրդապատճառները, կարիքները, հույզերն ու տրամադրությունները, որոնք իշխում են մարդկային այլ տեսակների վրա, բայց երազողներ են չափազանց խելացի, ինտեգրված և միջազգային դավադրության մեջ, ովքեր իրենց նվիրել են աշխարհը նվաճելուն և ստրկացնելուն։ Չնայած որ դավադրությունը միշտ չէ, որ պարզ է, բայց չար սատանան իր եսից բացի այլ շարժառիթ չունի։ Բացի այդ, նրանց կողմից ցանկացած հավակնություն կամ պնդում, որը հիմնված է այն բանի վրա, որ նրանք իմաստուն մարդիկ են և փորձում են ավելի լավ աշխարհ կամ հասարակություն կառուցել, թաքցնելու, ուրիշներին խաբելու հնարք չէ և վկայում է բռնաճնշումների և վայրագությունների խելացիության մասին, որ եղավ Խորհրդային Միությունում և առաքինության սնանկացումն ու այս մարդկանց չար մտադրություններն իրենց ապացուցում են, թե որ երկրում էլ որ լինեն և ինչ անուն էլ կոչեն. Եվ ամենակարևորը, ԱՄՆ-ում յուրաքանչյուրի միակ ճանապարհը ընտրություն կատարելն է ամերիկյան ապրելակերպի և սովետական ապրելակերպի միջև, և աշխարհը կառուցելու այս խաչմերուկից բացի այլ միջին ճանապարհ չկա: Ամերիկյան պարզ զանգվածի աչքում պատկերը նույնն է, կրթվածների մակերեսի տակ գտնվող շերտի համառոտ ուսումնասիրությամբ պարզում ենք, որ չնայած իրենց կուլտուրական լեզվին, նրանք ճիշտ նույն վերաբերմունքն ունեն։ Ամերիկայում խնամքով հասունացած մտքի համար հակակոմունիստական ճշմարտությունները նույնքան ակնհայտ են, որքան հարթ երկիրը ժամանակին հին մտքերի համար. Ինչպես կարծում էին խորհրդային ժողովուրդը, Ստալինյան զտումների զոհերը իսկապես մեղավոր դավաճաններ էին: Եթե որևէ մեկը ցանկանում է իմանալ Ամերիկայի արտաքին քաղաքականության մասին Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից ի վեր, բոլորը պետք է իմանան իրականության մասին, հատկապես այս գրքում նշված պատմության և այն աղետների տրամաբանության մասին, որոնք ամերիկյան զինվորականները, ԿՀՎ-ն և Միացյալ Նահանգների կառավարության այլ ճյուղերը աշխարհի տարբեր երկրների ժողովրդների գլխին են բերել: Աշխարհը պետք է հասկանա ու դիտարկի ամերիկյան պատմության վերը նշված շրջանը։ 1918 թվականին Ամերիկայի կապիտալիստներն արտահայտեցին իրենց սպառնալիքը հարստության դեմ բարոյական վրդովմունքի տեսքով։ Նրանց արտոնությունն այն կլիներ, որ կոմունիզմի դեմ պայքարելու այլ պատճառ չունեին. Չնայած նրա հակառակությանը, երկու համաշխարհային պատերազմների միջև ընկած ժամանակահատվածում ԱՄՆ-ի համաշխարհային դիվանագիտությունը գործում էր Կարիբյան ծովում, որպեսզի այս ամերիկյան լիճն ապահով պահի United Fruit-ի և WR Grace and Partners-ի համար: Եվ միևնույն ժամանակ «բոլշևիկների վտանգը զգուշացնելով նիկարագուացի ապստամբ Ավգուստո Սանդինոյի նման մարդկանց բոլոր հակառակորդներին. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի վերջում 40 տարեկանից բարձր յուրաքանչյուր ամերիկացի ենթարկվել էր 25 տարվա հակակոմունիստական ուժեղ քարոզարշավի ազդեցությանը: Հակակոմունիզմը իր կապիտալիստ հորից անկախ իր կյանքը ստեղծեց ու զարգացրեց։ Հետպատերազմյան ժամանակաշրջանում Վաշինգտոնի միջին տարիքի քաղաքական գործիչներն ու դիվանագետները գնալով ավելի ու ավելի էին տեսնում արտաքին աշխարհը, ներառյալ ազգերը, շարժումները կամ անհատները, որպես «կոմունիստներ» և հակակոմունիստներ, որոնք ամենուր պայքարում էին կոմունիզմի սատանայի հետ՝ սկսած դիրքերից, պրոֆեսիոնալ ակումբային պրակտիկայում և այլն: ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության մեջ քարոզչությունը հասցվել էր բարոյական պարտավորության մակարդակի։ Այս պարադիգմում նույնիսկ «ոչ կոմունիստ» հասկացությունը, որը ենթադրում է չեզոքության աստիճան, ընդհանուր առմամբ մեծ լեգիտիմություն չուներ: Ջոն Ֆոսթեր Դալլսը, ամերիկյան հետպատերազմյան արտաքին քաղաքականության գլխավոր ճարտարապետներից մեկը, այս իրավիճակը լակոնիկ արտահայտեց. և սովորաբար պարզ բարոյախոսական ձևով. Աշխարհում կան երկու տեսակի մարդիկ՝ նրանք, ովքեր քրիստոնյա են և աջակցում են ազատ ձեռնարկատիրությանը, և մնացած մարդիկ, ինչպես հաստատում են այս գրքի մի քանի դեպքերի ուսումնասիրությունները ըստ Դալլսի կոմունիստներ, Մարքսիստներ են: Ամերիկայի զանգվածային լրատվամիջոցները անտեղի շատ են շռայլում օգտագործել Կոմունիստ և Մարքսիստ բառերը: Շարունակելի...
ՊԵՐՈՒ. ՀՆԱԳԵՏՆԵՐԸ ԳՏԵԼ ԵՆ 3000-ԱՄՅԱ ՔԱՀԱՆԱՅԻ ԳԵՐԵԶՄԱՆԸ Tele Sure 28 օգոստոսի 2023 թ
Դամբարանի հայտնաբերումը վերագրվել է Պոկոպամբայի հնագիտական նախագծի ջանքերին: Ճապոնացի և պերուացի հնագետները հայտնաբերել են 3000-ամյա դամբարան, որտեղ պահվում էին քահանայի մնացորդները Կաջամարկայի հանդիսությունների վայրում, որը գտնվում է Լիմայից 900 կմ հյուսիս: Գերեզմանում հայտնաբերված հստակ ընծաները հանգեցրին նրան, որ այս հնավայրը նույնականացվեց որպես «Պուտուտոսների քահանայի» հանգստավայր, հաշվի առնելով, որ պուտուտոները խեցի են, որոնք օգտագործվել են Պերուի հնագույն բնակիչների կողմից՝ շեփորներ ստեղծելու համար: Դամբարանն ունի 1,5 մետր խորություն և պաշտպանված է եղել ավելի քան կես տոննա կշռող քարով, որը փակել է մեկ մետր տրամագծով անցք: Քահանայի տարիքը գնահատվում է 25-ից 35 տարեկան։ Նրան ուղեկցում էին 12 պուտուտոներ, որոնք ստացվել էին Տումբեսի և Գուայաքիլի ափերից։ Թաղման վայրի բնույթը ցույց տվեց, որ նա որոշակի մակարդակի հեղինակություն ուներ, քանի որ գերեզմանը պարունակում է ապրանքներ, որոնք բերվել են Անդյան աշխարհ երկար հեռավորություններից: Բացի այս գտածոներից, հնագետները պատահաբար գտան կենցաղային իրեր, քարե ականջօղեր և վզնոցներ՝ պատրաստված սպիտակ խեցիներից և մալաքիտից։ Դամբարանի հայտնաբերումը վերագրվել է Պոկոպամբայի հնագիտական նախագծի ջանքերին, որը վերահսկվում է ճապոնացի և պերուացի հնագետների թիմի կողմից, որոնց թվում են Յուջի Սեկին, Դանիել Մորալեսը, Էլիո Պերեսը և Խուան Վիլանուևան: Իրենց հետախուզման ընթացքում հետազոտողները նաև հանդիպեցին գավաթների և կնիքների, որոնք լույս են սփռում հնագույն ծիսական տեխնիկայի վրա, որոնք ներառում էին էլիտար կերպարների մարմնի նկարչություն: «Այս հնագիտական նախաձեռնությունն իրականացվում է Սան Մարկոսի ազգային համալսարանի և Ճապոնիայի էթնոլոգիայի ազգային թանգարանի միջև համագործակցության համաձայնագրի շնորհիվ: Այս համագործակցության միջոցով մինչ այժմ վերապատրաստվել են հնագիտության ավելի քան 70 ուսանողներ», - ասաց Ջուդիթ Պադիլանի Կաջամարկայի մշակութային տնօրինությունը:
ՀԱՅԱՍՏԱՆ՝ ԴԵՊԻ ՌՈՒՍԱՍՏԱ՞Ն, ԹԵ՞ ԱՐԵՎՄՈՒՏՔ
Հարգելի՛ ընկերներ,հասկանալի պատճառով առայժմ հնարավորություն չունեմ տպագրության հանձնել <<ՀԱՅԱՍՏԱՆ.ՌՈՒՍԱՍՏԱ՞Ն,ԹԵ՞ ԱՐԵՎՄՈՒՏՔ>> աշխատությունը։
Ուստի` նկատի ունենալով մեր օրերում ծավալվող իրադարձությունները`անհրաժեշտ եմ համարում ձեր ուշադրությանը ներկայացնել այդ աշխատության վերջաբանը։
ՎԵՐՋԱԲԱՆԻ ՓՈԽԱՐԵՆ
Ընթերցողների ուշադրությանը ներկայացնելով սույն աշխատությունը՝ անհրաժեշտ եմ համարում եւս մեկ անգամ անդրադառնալ որոշ կուսակցությունների ղեկավարներին ու քաղաքագետներին, որոնք համառ անողոքությամբ փորձում են հանրային գիտակցությանը պարտադրել արեւմտյան արժեքներ։
Այս իրողությունը նորություն չէ մեր պատմության մեջ։ Այդպես է եղել նաեւ անցյալ դարերում։
Երբ Հռոմին չի հաջողվել իրեն ենթարկել Հայ առաքելական եկեղեցուն, դիմել է խարդախ միջոցի՝ պարակտել հայ ժողովրդին՝ կաթոլիկություն տարածելու միջոցով։
Հայաստան եկած կաթոլիկ քարոզիչները սկսել են հայերի մոտ համախոհներ որոնել։ Նրանց հաջողվել է հավաքագրել իրենց համախոհ հայերին։Նրանք, վարձատրություն ստանալով, դարձել են Հռոմի եկեղեցու գործակալներ եւ կաթոլիկության քարոզիչներ։
Հռոմի եկեղեցու այս քաղաքականությունն իրագործելու մեջ առանձնապես եռանդ էր դրսեւորել Ֆրանսիան։
Այդ քաղաքականությունն իրականացվում էր խարդախ միջոցներով։ Դրանից օգտվում էին շահական Պարսկաստանը եւ սուլթանական Թուրքիան, քանի որ այդ միջոցով թուլացնում էին եւ ջլատում Հայ առաքելական եկեղեցու շուրջ համախմբված ժողովրդին։
Այժմ էլ Կաթոլիկ եկեղեցու օրինակով Արեւմուտքի տերությունները Հայաստանում անկախությունը հռչակելուց հետո գործադրում են հնարավոր ու անհնարին բոլոր միջոցները՝ ձգտելով Հայաստանում տարածել ու հաստատել արեւմտյան արժեքներ։
Եվ այդ նպատակով էլ արեւմտյան տերությունները Հայաստանում գտան քաղաքացիական եւ քաղաքական դաստիարակությունից ու ինքնասիրությունից զուրկ, անկիրթ ու անվայելուչ արտահայտություններով, շուկայական անողոքությամբ աչքի ընկնող իրենց ազդեցության գործակալներին՝<< քաղաքական գործիչներին>> եւ << քաղաքագետներին>>։
Այդ գործիչներն ու քաղաքագետները իրենց քարոզներով ձգտում են քաղաքացիներին համոզել, թե Հայաստանի առաջընթացը կարելի է ապահովել Արեւմուտքի երկրներին միանալու եւ նրանց հետ ինտեգրվելու միջոցով։
Վերոհիշյալ գործակալները Ռուսաստանին համարում են Արեւմուտքի հետ ինտեգրվելու միակ ու գլխավոր խոչընդոտ եւ իրենց քարոզներով ձգտում են Հայաստանը հեռացնել Ռուսաստանից՝ սերմանելով նրա նկատմամբ ատելություն։
Այդ գործակալների նպատակն է Հայաստանում ձեւավորել արեւմտյան արժեքներ՝ ապրելակերպ, միասեռ ընտանիք ու այլ արատավոր բարքեր, եւ դրանք արմատավորելու միջոցով վերացնել հայկական ընտանեկան ավանդույթները եւ ազգային արժեքները։
Վերոհիշյալ քարոզիչներին իբրեւ պատասխան՝ անհրաժեշտ եմ համարում հիշել ամերիկացի նշանավոր գրող Մարկ Տվենի՝ դեռեւս 1906թ. Սեպտեմբերի 7-ին իր ինքնակենսագրականում գրածը, թե ահա 125 տարի շարունակ ամերիկացիները սովորեցնում Եվրոպային. «Մեզ ոչ ոք չի հրավիրել, մենք ինքներս ենք մեր կարծիքը նրան աներեսաբար պարտադրում:
«Մենք,-շարունակում է մեծ գրողը,-անգլոսաքս ենք: Անցյալ ձմռանը՝ «Աշխարհի հեռավոր ծայրերումե կոչվող ակումբի ճաշկերույթի ժամանակ, նախագահող բարձրաստիճան պաշտոնաթող սպան մեծ ոգեւորությամբ ու բարձրաձայն հռչակեց. «Մենք անգլոսաքս ենք. Իսկ երբ անգլոսաքսին ինչ-որ բան հարկավոր է, նա գնում եւ վերցնում էե:
Նախագահի հայտարարությունն առաջ բերեց բուռը ծափահարություններ…Եթե այս հռչակագիրը (եւ նրանում արտահայտված զգացմունքները) թարգմանենք պարզ անգլերեն, ապա դա կհնչի այսպես. «Մենք՝ անգլիացիներս ու ամերիկացիներս, գող ենք, ավազակներ ու ծովահեններ, ինչով էլ հպարտանում ենքե:
Այնուհետեւ Մարկ Տվենը շարունակում է. «Ներկա գտնվող ամերիկացիներից ու անգլիացիներից ոչ մեկ քաղաքացիական արիություն չունեցավ վեր կենալ ու ասել, որ իր համար ամոթ է լինել անգլոսաքս, որ ամոթ է քաղաքակիրթ հասարակության համար, քանի որ նա իր շարքերում հանդուրժում է անգլոսաքսերին՝ մարդկության այդ խայտառակությանըե:
Մարկ Տվենի գնահատականից անցել է 100 տարուց ավելի: Եվ այդ ընթացքում անգլոսաքսերի կողմից ղեկավարվող ԱՄՆ-ի,Անգլիայի եւ Արեւմուտքի մյուս պետությունների զավթողական քաղաքականությունը դարձել է ավելի սանձարձակ ու ավանտյուրիստական:
Ահաբեկչական այն քաղաքականությունն, որն այնպես անողոքությամբ իրականացնում է Արեւմուտքը, միանգամայն նման է Հռոմեական կայսրության գործողություններին:
Անտիկ աշխարհի նշանավոր պատմիչ Տացիտը մեջբերում է Բրիտանիայի ցեղային առաջնորդներից մեկի՝ Կալգակի հետեւյալ խոսքերը՝ հռոմեացիների մասին. «Հափշտակելը, սպանելը, թալանելը, նրանց կեղծավոր լեզվով կոչվում է կառավարել: Իսկ երբ ամեն ինչ վերածնվում է անապատի, ապա դա անվանում են խաղաղությունե:
Մի՞թե այսպիսին չեն Արեւմուտքի ահաբեկչական գործողությունները, որոնք նա կատարել է Հարավսլավիայում, Իրաքում, Աֆղանստանում,Սիրիայում, Լիբիայում եւ այլն:
Այժմ 21-րդ դարի 20-ական թվականների սկիզբն է։ Արեւմտյան տերությունների քաղաքականության մեջ ոչինչ չի փոխվել։ Մնացել է նույնը՝ ահաբեկել,սպանել,թալանել, եւ իրենց բարեկեցությունն ապահովել մյուս ժողովուրդներին ճնշելու միջոցով։
Հայաստանի անկախության հռչակումից ի վեր արեւմտյան տերությունների զանազան ներկայացուցիչներ օգնության ու աջակցության մասին խոսքեր են շռայլում եւ որեւէ գործնական քայլ չեն կատարում՝ դրանք իրագործելու համար։
Իսկ վերոհիշյալ քաղաքական գործիչները ու քաղաքագետները, ոգեւորվելով այդ դատարկ խոսքերից, քարոզում են,թե Հայաստանի փրկությունը ՆԱՏՈ-ի մեջ մտնելու, Եվրոմիության անդամ դառնալու մեջ է։ Մինչդեռ Արեւմուտքի ներկայացուցիչներից ոչ մեկ չի խոսում Հայաստանին ՆԱՏՕ-ի եւ Եվրոմիության անդամ դառնալու հնարավորության մասին։
Պետք է ասել, որ անցյալում էլ Արեւմտյան տերությունների ղեկավարները հայերին տվել են շատ խոստումներ, բայց երբեք դրանք չեն իրագործել։
Ասվածի կապակցությամբ հարկ եմ համարում ընթերցողի ուշադրությանը ներկայացնել հետեւյալ փաստը։
Արեւմուտքի տերությունները 1918-1920թթ.-ին, երբ ստեղծվել ու գործում էր Հայաստանի առաջին հանրապետությունը, շարունակում էին իրենց նույն քաղաքականությունը՝ խոստումներ տալով հայությանը, եւ այդ միջոցով նրան հեռու պահել Ռուսաստանից: 1918-1920թթ.-ին Հայաստանում Անտանտի երկրների միջեւ եղած հակասությունները դարձան ավելի բացահայտ, եւ նրանցից յուրաքանչյուրը դրանք կամենում էր լուծել՝ Հայաստանին խոստումներ տալու, իսկ Թուրքիային՝ գործնական աջակցություն կազմակերպելու միջոցով:
Այս առումով իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում Սեւրի դաշնագիրը:
Թվում էր, թե հասել էր պատմական այն պահը, երբ Անտանտի տերությունները կարող էին կատարել Հայաստանին ու հայ ժողովրդին տված խոստումները:
Հիշենք այդ խոստումները:
Մինչ այդ խոստումներին անդրադառնալը հիշենք 19-րդ դարի երկրորդ կեսին 4 անգամ Անգլիայի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցրած Ուիլյամ Գլադստոնին,որը սուլթան Աբդուլ Համիդ II-ին անվանել է << մեծ մարդասպան>>։ Գլադստոնը նաեւ ասել է․ «Ծառայել Հայաստանին նշանակում է ծառայել քաղաքակրթությանը։
1880-1885 թթ․-ին,երբ մեծ տերությունների դեսպանները քննարկում էին հայկական վիլայեթներում բարենորոգումների իրագործման ծրագիրը, Գլադստոնի կառավարությունը հանդես էր գալիս Թուրքիայի շահերի պաշտպանությամբ։
1916թ.-ի նոյեմբերի 7-ին Ֆրանսիայի վարչապետ Բրիանը հայտարարել է. <<Երբ արդար հատուցման ժամը հնչի, Ֆրանսիան պիտի չմոռանայ հայ ազգի կսկծալի տանջանքները եւ, համաձայն իր դաշնակիցներուն հետ, ձեռք պիտի առնէ անհրաժեշտ բոլոր միջոցները՝ անոր ապահովելու համար խաղաղութեան եւ բարգաւաճման կեանք մըե>> (Կարապետ Իզմիրյան․ Հայ ժողովրդի քաղաքական ճակատագիրը անցեալին եւ ներկայիս (քննական տեսութիւն), Բեյրութ, 1964, էջ 185)։
Սրանից ավելի առաջ՝ 1914թ. Հոկտեմբերի 27-ին, Անգլիայի վարչապետ Ասքվիթն ասել է. <<Հնչեց Օսմանյան կայսրության թաղման կանչը ոչ միայն Եվրոպայում, այլեւ Ասիայում, եւ դրանում ոչ թե մենք, այլ օսմանյան կառավարությունն է մեղավոր: Թուրքական տիրապետության չքացումով կվերանա այն խոցը, որն ուտում է երկրագնդի գեղեցկագույն մասերը>>:
Ասքվիթին կրկնելով՝ Լ. Ջորջը հայտարարել է. <<Թուրքն անեծք ու ժանտախտ է այն վայրերի համար, որտեղ նա փռում է իր վրանը: Ի տարբերություն առասպելի գիշատիչ գազանի՝ թուրքը չունի նույնիսկ շնորհակալության զգացում այն մարդու նկատմամբ, որը բուժել է նրա վիրավոր թաթը>>:
Նույն Լ. Ջորջը 1917թ.-ի դեկտեմբերի 21-ին Համայնքների պալատում հայտարարել է. <<Հայաստանը նորից չպետք է դրվի թուրքերի աղետաբեր տիրապետության տակ>> (Լ.Ջորջ. Եվրոպական քաոս (ռուսերեն), Մոսկվա, 1924, էջ 52):
Իտալիան նույնպես արտահայտվում էր նրա օգտին, որ Հայաստանը հռչակվի անկախ ու ելք ունենա դեպի ծով( <<Հայրենիք>> 1927,հ.2, էջ 52):
1918թ-ի. Մայիսին ԱՄՆ-ի նախագահ Վիլսոնը հայտարարել է. <<Մենք ցած չենք դնի նաեւ զենքը, քանի դեռ Թուրքիայի ճնշված ժողովուրդները չեն ստանա իրենց ազատությունը: Թուրքիան իր դաժանություններով գերազանցեց իր ուսուցիչներին եւ դրանով ապացուցեց Եվրոպայում գոյություն ունենալու իր կասկածելի իրավունքը: Նա դարձել է կայզերի հավատարիմ ու արժանավոր ծառան: Հայերի ընդհանուր կոտորածը ստիպում է մեզ Եվրոպայի սահմաններից վերացնել այդ տգետ բանդան: Հայաստանը պետք է ստանա այն, ինչի համար նա պատմական իրավունք ունի: Նա կյանքի ավելի շատ իրավունք ունի, քան Թուրքիան, քանի որ նա կարող է ավելի լավ կառավարել իրեն: Վաղ թե ուշ Թուրքիան կկանգնի տրիբունալի առջեւ եւ պետք է հաշվետու լինի, եւ այն ժամանակ նրանից կպահանջեն կողոպտածը վերադարձնել իր իսկական տիրոջը>>(<<Րեչե (ռուսերեն), 1918, 5-ը նոյեմբերի):
Սա ԱՄՆ-ի պաշտոնական տեսակետն էր: Լուրջ, արդարացի խոստում էր, որ Թուրքիան պետք է կանգնի տրիբունալի առջեւ եւ դատապարտվի:
Ավարտվեց պատերազմը: 1919թ.-ի հունվարի 30-ին Անտանտի տերությունները հայտարարեցին, որ Օսմանյան կայսրությունը պաշտոնապես դադարում է գոյություն ունենալուց:
Պատերազմից հետո էլ Անտանտի երկրները շարունակում էին հայերին շռայլ խոստումներ տալ:
Եվ ահա 1920թ. Օգոստոսի 10-ին ստորագրվեց Սեւրի հաշտության պայմանագիրը, որի 88-93 հոդվածները վերաբերում էին Հայաստանին: Թուրքիան պետք է ճանաչեր Հայաստանը որպես ազատ ու անկախ պետություն։ Սեւրի պայմանագրով Հայաստանի սահմանների որոշման հարցը հանձնվեց ԱՄՆ-ի նախագահ Վիլսոնին:
Սեւրի պայմանագիրը ստորագրելուց հետո Լ. Ջորջը, նկատի ունենալով, որ դրանից փաստվում է Օսմանյան կայսրության անդամահատումը, հայտարարեց. <<Թուրքիան վերջնականապես բաժանված է, եւ մենք ոչ մի հիմք չունենք ափսոսալու դրա համար. Մեր առաջ հարց է ծագում՝ ումով փոխարինել Թուրքիան: Եվրոպական պետություններից միայն Մեծ Բրիտանիան, Իտալիան ու Ֆրանսիան են ընդունակ կատարել այդ առաքելությունը>>( Սեւրը եւ Լոզանը, Սեւրի հաշտության պայմանագիրը եւ Լոզանում ստորագրված ակտերը (ռուսերեն), Մոսկվա, 1927, էջ 67, «Ազգությունների կյանքըե (ռուսերեն), Մոսկվա, 1921, 17 մարտի):
Սեւրի պայմանագրից առաջինը հրաժարվեց Ֆրանսիան՝ արժանանալով Մուստաֆա Քեմալի գովեստին:
Պայմանագիրը ստորագրող երկրներից ոչ մեկ տեղից չշարժվեց, երբ Քեմալը նոր արշավանք ձեռնարկեց պայմանագիրը ստորագրած Հայաստանի դեմ: Սեւրի պայմանագիրը Հայաստանին ոչինչ չտվեց: Այն մնաց թղթի վրա: Այդ պայմանագիրը չծնված մեռավ՝ արեւմտյան տերությունների միջեւ հակասությունների սրման պատճառով, որի մեջ Հայաստանին տրված խոստումների մասին ոչ ոք այլեւս չէր հիշում:
Սեւրի պայմանագիրը ստորագրած մեծ տերություններից յուրաքանչյուրը, իր շահերից ելնելով, շտապում էր Մուստաֆա Քեմալի հռչակած թուրքական հանրապետության հետ կարգավորել հարաբերությունները՝ նրա մեջ տեսնելով մի ուժի, որն ընդունակ էր պայքարել Սովետական Ռուսաստանի դեմ:
Սեւրի պայմանագրից հետո Արեւմուտքի երկրները մի կողմ քաշվեցին եւ Հայաստանին թողեցին մենակ ընդդեմ քեմալական Թուրքիայի:
Անտանտի երկրները չհաշտվեցին այն իրողության հետ, որ 1920թ․-ի օգոստոսի 10-ին Սովետական Ռուսաստանի եւ Հայաստանի Հանրապետության միջեւ ստորագրվեց ժամանակավոր համաձայնագիր, որը նպատակ ուներ կարգավորել հայ-ադրբեջանական փոխհարաբերությունները:
Այս համաձայնագրով Սովետական Ռուսաստանի զորամասերը պետք է մտնեին Ղարաբաղի, Զանգեզուրի ու Նախիջեւանի գավառները եւ կանխեին ազգամիջյան ընդհարումները, որոնք գնալով ավելի էին ծավալվում: Ընդորում այդ գավառների թուրք-ադրբեջանական բնակչությունը մեծ օգնություն էր ստանում Թուրքիայից, որի գործակալները ոչ միայն հակահայկական, այլեւ հակառուսական լուրեր էին տարածում՝ բորբոքելով մահմեդականների կրոնական մոլեռանդությունը:
Համաձայնագրի ստորագրումը Թիֆլիսում գտնվող Անտանտի երկրների ներկայացուցիչները համարում էին իրենց համար վտանգավոր՝ հայտարարելով, որ դրանով Հայաստանը հրաժարվում է Անտանտից եւ այդ պատճառով էլ նրանից օգնություն չի ստանա:
Անտանտի ներկայացուցիչներին չէին բավարարում նույնիսկ Հայաստանի կառավարության հավաստիացումներն այն մասին, որ Ռուսաստանի հետ կնքված համաձայնագիրը ժամանակավոր է եւ թելադրված է տակտիկական նկատառումներով:
Անտանտի երկրների ներկայացուցիչներն այդ համաձայնագրի մեջ տեսնում էին մի վտանգ՝ ազգամիջյան թշնամանքի վերացում, որը, իհարկե, Անդրկովկասում խանգարելու էր նրանց՝ <<բաժանիր, որ տիրես>> քաղաքականությանը:
Կարճ ժամանակ անց Անտանտի երկրները հրաժարվեցին Սեւրի պայմանագրից: 1920թ.-ի դեկտեմբերին Ֆրանսիայի վարչապետ Լեյգը հայտարարեց, որ Սեւրի դաշնագրի միջոցով անհնարին է Թուրքիայի հետ խաղաղություն հաստատել: Իսկ ԱՄՆ-ի նախագահ Վիլսոնը, մոռանալով թուրքական իշխանությունից Հայաստանն ազատագրելու մասին 1918թ-ին տված իր խոստումները, Մերձավոր Արեւելքում գերագույն կոմիսար նշանակված ադմիրալ Բրիստոլին հրահանգել էր, որպեսզի հավաստիացնի Քեմալին, թե ԱՄՆ-ն երաշխավորում է Թուրքիայի սահմանների անձեռնմխելիությունը, բացի արաբաբնակ հողերից (Մուստաֆա Քեմալ. Թուրքիայի ուղին (ռուսերեն), Մոսկվա, 1929, հ. 3, էջ 395)։
Ավելացնենք,որ արեւմտյան տերությունները Լոզանի կոնֆերանսում վերջնականապես մոռացան հայ ժողովրդին տված խոստումները, վերջնականապես թաղեցին հայկական հարցը եւ պաշտպանեցին Թուրքիայի շահերը։
Ահա,թե ինչպիսին են եղել հայերին փրկելու մասին Արեւմուտքի տված խոստումները։
30 տարի է, ինչ հռչակվել է Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը։ Այդ ընթացքում մենք հաճախակի լսել ենք Արեւմուտքի երկրների մեծ ու փոքր գործիչների հայանպաստ խոսքերը՝ Լեռնային Ղարաբաղի հայությանը պաշտպանելու մասին։
2020 թ․-ի սեպտեմբերի վերջից մինչեւ նոյեմբերի սկիզբը տեղի ունեցած թուրք ադրբեջանական ագրեսիայից հետո ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի, Գերմանիայի ղեկավարները հանդես են եկել Հայաստանին ու Լեռնային Ղարաբաղին պաշտպանելու ոչինչ չասող հայտարարություններով։
Բայց 30 տարվա ընթացքում Արեւմուտքի երկրների ղեկավարներից ոչ մեկ չի ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը՝ համարելով այն Ադրբերջանին պատկանող տարածք։
Բախտորոշ իրադարձություններից հետո անցել է 100 տարի։ Ինչպես այն ժամանակ, այնպես էլ այժմ Հայաստանի ու հայ ժողովրդի նկատմամբ Արեւմուտքի տերությունների քաղաքականության մեջ ոչինչ չի փոխվել։ Խոսքով պաշտպանել են հայերին, իսկ գործով՝ Թուրքիային ու Ադրբեջանին։
Նույնպիսին են այժմ նաեւ Արեւմուտքի խոստումները, եւ հիշելով այս ամենը՝ հարկավոր է երբեք չմոռանալ արեւմտյան տերությունների դատարկ եւ երեսպաշտ վարքագծի հետեւանքները։
Այժմ, երբ գրվում են այս տողերը, 250 օրից ավելի է, ինչ Լեռնային Ղարաբաղի հետ Հայաստանի միակ կապող ուղին՝ Լաչինի միջանցքը, ադրբեջանական իշխանություններն ապօրինաբար փակել են։
Այս կապակցությամբ Հայաստանի առաջին դեմքերը՝ Հանրապետության նախագահը, վարչապետը, Ազգային ժողովի խոսնակը, այցելել են Արեւմուտքի բազմաթիվ երկրներ եւ նրանց ղեկավարներին անձամբ ներկայացրել են Լաչինի միջանցքը փակելու փաստը եւ խնդրել են նրանց աջակցությունը։ Նրանք նույն խնդրանքով հեռախոսազրույց են ունեցել Արեւմուտքի շատ ղեկավարների հետ։ Լաչինի միջանցքի ապօրինի փակման մասին զրուցել են նաեւ Հայաստան այցելած արեւմտյան երկրների ղեկավարի ու այլ ներկայացուցիչների հետ։
Իր հերթին Հայաստանի Արտաքին գործերի նախարարը Լաչինի միջանցքի հարցով հանդիպել է Արեւմուտքի բազմաթիվ երկրների Արտաքին գործերի նախարարների հետ։
Նույն բովանդակությամբ հանդիպումներ են ունեցել նաեւ Ազգային ժողովի պատգամավորները, զանազան պաշտոնյանները,քաղաքական գործիչները եւ այլոք։
Լաչինի միջանցքն Ադրբեջանը փակ է պահում նույնիսկ Հաագայի միջազգային դատարանի որոշումից հետո։
Արեւմուտքի երկրների ղեկավարներին, պառլամենտներին ուղղված Հայաստանի վերոհիշյալ բոլոր դիմումները մնացել են անպատասխան, լավագույն դեպքում՝ լսվել են միայն աջակցության մասին խոսքեր։
Այս ամենը մեկ անգամ եւս ապացույց է այն բանին, որ արեւմտյան տերություններից ոչ մեկ ինչպես անցյալում, այնպես էլ այժմ երբեք մտադրություն չունի Հայաստանին ցույց տալ գործնական օգնություն։
Իսկ Հայաստանի քաղաքական եւ դիվանագիտական ղեկավարությունը հաշվի չի առնում անցյալի դառը փորձը եւ շարունակաբար դիմում է Արեւմուտքի երկրներին։
Չնայած այս դառը ճշմարտությանը՝ ազդեցության գործակալները, իրենց հերթին անտեսելով պատմության դասերը, անողոքությամբ շարունակում են Արեւմուտքին ապավինվելու վնասակար քարոզը։
Միաժամանակ վերոհիշյալ ազդեցության գործակալները զբաղվում են Ռուսաստանին վարկաբեկելով՝ մշտապես արտահայտվելով Ռուսաստանի թուլանալու եւ Հարավային Կովկասից նրա հեռանալու մասին՝ ակամա դառնալով Թուրքիայի շահերի քարոզիչներ։ Եվ համառորեն նրանք Ռուսաստանի փոխարեն առաջ են մղում Հարավային Կովկասում Թուրքիայի գործոնի կարեւորությունը։
Թուրքիայի հետ այսպիսի հետ հույսեր կապելը մեր ժողովրդի պատմության մեջ նույնպես եղել է, որոնց մասին հարկ եմ համարում մի քանի փաստ ներկայացնել։
1․1853-1856 թթ-ին․՝ Ղրիմի պատերազմի ժամանակ, Կովկասյան ռազմաճակատում ռուսական զորքերը հայերի զինված խմբերի հետ միասին ազատագրել էին Կարսը եւ Արեւմտյան Հայաստանի մի շարք այլ տարածքներ։
Այստեղ անհրաժեշտ եմ համարում ներկայացնել Կարլ Մարքսի գնահատականը․
Կ. Մարքսը մշտապես քննադատել է Հայկական հարցում Անգլիայի քաղաքականությունը: Այս կապակցությամբ նա ուշադրություն է դարձրել Ղրիմի պատերազմի ընթացքում անգլիական մամուլի հրապարակումներին, որոնցում քարոզվում էր այն միտքը, թե Ռուսաստանն այն միակ երկիրն է, որը փոքր ժողովուրդներին թուրքական լծից ազատելու քողի տակ նպատակ ունի նրանց ստրկացնել ու ձուլել, իսկ Թուրքիայում նրանք ազատ գոյության ու զարգացման հնարավորություն ունեն:
Եվ իբրեւ այդ տեսակետի ապացույց՝ անգլիական մամուլը 1853 թ.-ին ասպարեզ է բերել իբր Կիլիկիայի հայկական թագավորության ժառանգորդ, ավանտյուրիստ ոմն Լեւոն Լուսինյանին՝ տարածելով նրա կոչը՝ ուղղված արեւմտահայերին:
Եվ որպեսզի ցույց տա հայկական հարցում անգլիական դիվանագիտության ամբողջ խարդավանքը, Կ. Մարքսը հարկ է համարել հրապարակել Լ. Լուսինյանի կոչը, որն ամբողջությամբ մեջբերվում է ստորեւ:
<<Լեւոնը՝ Աստծո ողորմածությամբ Հայաստանի եւ այլնի գերագույն իշխանը՝ Թուրքիայի հայերին.
Սիրելի՛ եղբայրներ եւ հավատարի՛մ հայրենակիցներ, մենք արտահայտում ենք մեր կամքը եւ բուռն ցանկությունը, որպեսզի դուք մինչեւ արյան վերջին կաթիլը պաշտպանեք ձեր երկիրը եւ սուլթանին՝ ընդդեմ հյուսիսային բռնակալի:
Հիշեցե’ք, եղբայրնե՛ր, որ Թուրքիայում գոյություն չունեն մտրակներ, որ թուրքերը չեն ցավեցնում ձեր ռունգները եւ չեն վարկաբեկում ձեր կանանց ո՛չ գաղտնի, ո՛չ բացահայտ:
Սուլթանի իշխանության տակ ծաղկում է մարդկայնությունը, հյուսիսային բռնակալի իշխանության տակ ոչինչ չկա, բացի գազանային բռնություններից: Դրա համար էլ հանձնեցե’ք ձեզ Աստծո ողորմածությանը եւ անձնազոհությամբ մարտնչեցե’ք՝ հանուն ձեր երկրի ազատության եւ ձեր այժմյան իշխանի:
Քանդեցե՛ք ձեր տները՝ բարիկադներ կառուցելու համար. Եթե դուք զենք չունեք, ջարդեցե’ք ձեր տնային իրերը եւ պաշտպանվեցե’ք դրանցով: Թող Աստված ձեզ առաջնորդի փառքի ճանապարհ:
ՀՀ Պատմական Գիտությունների Դոկտոր-Պրոֆեսոր՝ Վլադիմիր Պետրոսյան
Արցախի գործակալներն ու Երևանի իրենց պապաները թող երգեն, որ համաձայնել են Աղդամով ապրանք բերել
Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականից հետո մարդիկ ավանտյուրայով են զբաղված: «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց «Միասնական հայրենիք» կուսակցության նախագահ Սամվել Բաբայանը:
Բաբայանի խոսքով` ՖՍԲ-ն է որոշում Արայիկը գնա, մյուսը գա. այստեղ կամակատարներ են. «Արցախում ներդրված խումբ կա, ոչ ոք չի ուզում ընդունի եղածը նրանց մեղքով է: Արցախում ներդրված խմբի առաջարկած թեկնածուն մեծ խնդրի է հանգեցնելու: Գործարքը տանում ենք սառեցման, ոչ թե խնդրի լուծման: Հանցագործություն է սեփական ժողովրդի նկատմամբ: Այս մարդկանց համոզել են` լավ գործակալներ եք, պետք է ծառայեք: Ժողովուրդը մեղք է, պիպետկով հաց են տալիս, ասում` յոլա գնացեք: Այս գործիչները հանցագործներ են, գործակալներ, որոնցով պետք է զբաղվել: Արցախում գործակալները և Երևանում իրենց պապաները թող երգեն, որ համաձայնվել են Աղդամով ապրանք բերել»:
ՎԵՆԵՍՈՒԵԼԱՅԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ՄԱԴՈՒՐՈՆ ԱՅՑԵԼԵԼ Է ՉԻՆԱՍՏԱՆ TeleSure 09/09/2023
Ուրբաթ օրը Վենեսուելայի նախագահ Նիկոլաս Մադուրոն ժամանել է Շենչժենի Բոան միջազգային օդանավակայան՝ սկսելու պաշտոնական այցը, որը կտևի մինչև սեպտեմբերի 14-ը։ Ասիական երկիր ժամանելուն պես նա հայտարարել է, որ իր այցը կծառայի երկկողմ համագործակցության ամրապնդմանը և նոր համաշխարհային աշխարհաքաղաքականության կառուցմանը։ Մադուրոյի այցը տեղի է ունենում նախագահ Սի Ցզինպինի հրավերով, հայտարարել է Չինաստանի արտգործնախարարության խոսնակ Հուա Չունինը՝ չներկայացնելով ասիական երկրում Վենեսուելայի նախագահի օրակարգի մասին մանրամասներ։ Մադուրոյի վերջին այցը Չինաստան տեղի է ունեցել 2018 թվականի սեպտեմբերին, երբ նա հանդիպել է նաև Սիի հետ՝ երկու երկրների միջև երկկողմ համագործակցության ընդլայնման նպատակով։ Նրա այցը Չինաստան տեղի է ունենում հանդիպումից մեկ օր անց, որտեղ Վենեսուելայի փոխնախագահ Դելսի Ռոդրիգեսը և Չինաստանի արտաքին գործերի նախարար Վան Յին քննարկել են երկկողմանի հարցեր և խթանել տնտեսական համաձայնագրերը: Այս հանդիպման ընթացքում նրանք պայմանավորվել են «ամրացնել դիվանագիտական հարաբերությունները ամենաբարձր մակարդակով երկու քույր ազգերի միջև», - ասել է Չինաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը Ռոդրիգեսի երեքշաբթի մեկնարկած այցի վերաբերյալ: Այս համատեքստում Վենեսուելան և Չինաստանը փոխըմբռնման հուշագիր են ստորագրել՝ կապված Չինաստանի արբանյակային օվկիանոսագրության կենտրոնի, Տիեզերական գործունեության բոլիվարական գործակալության և Վենեսուելայի գիտական հետազոտությունների ինստիտուտի հետ: Չինաստանում գտնվելու ընթացքում Ռոդրիգեսը հանդիպել է նաև BRIC-ի Զարգացման նոր բանկի նախագահ Դիլմա Ռուսեֆի հետ՝ ուսումնասիրելու տնտեսական համագործակցության տարբերակները:
ԱՄՆ-Ի ԹՄՐԱՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ԹՐԱՖԻՆԳԻ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՇԱՏ ՍԽԱԼ Է TeleSure 1 սեպտեմբերի 2023 թ
Մեքսիկայի նախագահը մեղադրել է ԱՄՆ-ի կառավարությանը թմրանյութերի չարաշահման դեմ պայքարելու համար բավականաչափ անգործության մեջ, հատկապես երիտասարդության շրջանում: Հինգշաբթի օրը Մեքսիկայի նախագահ Անդրես Մանուել Լոպես Օբրադորը (AMLO) ասաց, որ Միացյալ Նահանգները որդեգրել է «շատ սխալ» ռազմավարություն՝ պայքարելու տանը թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության դեմ՝ միաժամանակ թույլ տալով, որ որոշ թմրամիջոցների օգտագործումը դուրս գա վերահսկողությունից: Իր ամենօրյա մամուլի ասուլիսի ժամանակ Լոպես Օբրադորը հարցականի տակ դրեց, օրինակ, թե ինչու է ԱՄՆ բասկետբոլի ազգային լիգան թույլատրում մարիխուանա օգտագործել իր խաղացողների շրջանում։ «Ինչո՞ւ է ԱՄՆ-ում այդքան շատ թմրանյութ օգտագործվում... Դա նման է համաճարակի. «Շատ ցավալի է, որ տարեկան 100 000 երիտասարդ է մահանում ֆենտանիլի օգտագործման պատճառով»,- ասաց նա։ Մեքսիկայի նախագահը կրկին կոչ է արել Վաշինգտոնում որոշում կայացնողներին ավելի շատ կենտրոնանալ թմրանյութերի չարաշահման տանող արմատական պատճառների դեմ պայքարի վրա՝ հարկադրանքի միջոցներ կիրառելու փոխարեն, հատկապես միգրանտների նկատմամբ, որոնց «չպետք է մեղադրել ամեն ինչում»։ Ըստ փորձագետների, Միացյալ Նահանգները տուժել է վերջին մի քանի տարիների ընթացքում օփիոիդներից մահացությունների աճից՝ պատահական չափից մեծ դոզա ստանալու պատճառով: Որոշ ամերիկացի քաղաքական գործիչներ մեղադրել են Մեքսիկային իր տարածքում ֆենտանիլի անօրինական շրջանառության համար պատասխանատու լինելու մեջ: Մեքսիկայի նախագահը մեղադրել է ԱՄՆ-ի կառավարությանը թմրանյութերի չարաշահման դեմ պայքարելու համար բավականաչափ անգործության մեջ, հատկապես երիտասարդության շրջանում:
ՅԱՆԻՍ ՎԱՐՈՒՖԱԿԻՍ։ ՄԱՐՔՍԸ ԿԱՆԽԱՏԵՍԵՑ ՄԵՐ ՆԵՐԿԱԻՍ ՃԳՆԱԺԱՄԸ ԵՎ ՄԱՏՆԱՆՇԵՑ ԵԼՔԸ (Մաս 1)
Վերցված է Յանիս Վարուֆակիսի «Կոմունիստական մանիֆեստի» ներածությունից, որը հրապարակվել է Vintage Classics-ի կողմից ապրիլի 26-ին։ Կոմունիստական մանիֆեստը կանխատեսում էր 21-րդ դարի գիշատիչ և բևեռացված համաշխարհային կապիտալիզմի առաջացումը։ Բայց Մարքսն ու Էնգելսը նաև մեզ ցույց տվեցին, որ մենք ավելի լավ աշխարհ ստեղծելու ուժ ունենք։ Հեղինակ՝ Յանիս Վարուֆակիս 20 Ապրիլ 2018 թ․ Որպեսզի մանիֆեստը հաջողության հասնի, այն պետք է խոսի մեր սրտերի հետ բանաստեղծության պես՝ միաժամանակ միտքը վարակելով շլացուցիչ նոր պատկերներով և գաղափարներով: Այն պետք է բացի մեր աչքերը մեր շուրջը տեղի ունեցող տարակուսելի, անհանգստացնող, հուզիչ փոփոխությունների իրական պատճառների վրա, որոնք բացահայտում են այն հնարավորությունները, որոնցով հղի է մեր ներկայիս իրականությունը: Դա մեզ պետք է ստիպի անհուսալիորեն անբավարար զգալ, որ մենք ինքներս չենք ճանաչել այդ ճշմարտությունները, և այն պետք է վերացնի անհանգստացնող արգելքը մեր գիտակցության վրա, որ մենք գործել ենք որպես մանր մեղսակիցներ՝ վերարտադրելով փակուղային անցյալը: Ի վերջո, այն պետք է ունենա Բեթհովենի սիմֆոնիայի ուժը, որը կոչ է անում մեզ դառնալ ապագայի գործոններ, որոնք վերջ են դնում անհարկի զանգվածային տառապանքներին և ոգեշնչելու մարդկությանը գիտակցելու իսկական ազատության իմաստը և ներուժը: Ոչ մի մանիֆեստի չի հաջողվել անել այն ամենը, քան այն մանիֆեստը, որը լույս է տեսել 1848 թվականի փետրվարին, Լոնդոնի Լիվերպուլ փողոցի 46 հասցեով հրատարակչությունում: Անգլիացի հեղափոխականների պատվերով «Կոմունիստական մանիֆեստը» (կամ Կոմունիստական կուսակցության մանիֆեստը, ինչպես առաջին անգամ հրապարակվել է) հեղինակել են երկու երիտասարդ գերմանացիներ՝ Կարլ Մարքսը՝ 29-ամյա փիլիսոփա, ով ունի էպիկուրական հեդոնիզմի և հեգելյան ռացիոնալության ճաշակ և Ֆրիդրիխ Էնգելսը, 28-ամյա մանչեսթերյան գործարանի ժառանգորդը: Որպես քաղաքական գրականության ստեղծագործություն՝ մանիֆեստը մնում է անգերազանցելի։ Նրա ամենատխրահռչակ տողերը, ներառյալ սկզբնականը («Ուրվականը հետապնդում է Եվրոպան. կոմունիզմի ուրվականը»), ունեն շեքսպիրյան որակ: Ինչպես Համլետը, որին բախվում է իր սպանված հոր ուրվականը, ընթերցողը ստիպված է մտածել. Թե՞ ես պետք է միանամ այս ուժերին՝ զենք վերցնելով ստատուս-քվոյի դեմ և, հակադրվելով դրան, բացեմ խիզախ նոր աշխարհ»: Մարքսի և Էնգելսի անմիջական ընթերցողների համար սա ակադեմիական երկընտրանք չէր, որը քննարկվում էր Եվրոպայի սրահներում: Նրանց մանիֆեստը գործողությունների կոչ էր, և այս ուրվականի կոչին ականջ դնելը հաճախ նշանակում էր հետապնդում կամ, որոշ դեպքերում, երկարատև ազատազրկում: Այսօր նման երկընտրանքի առաջ են կանգնած երիտասարդները՝ համապատասխանե՞լ հաստատված կարգին, որը քայքայվում է և ի վիճակի չէ վերարտադրվել իրեն, թե՞ ընդդիմանալ դրան, զգալի անձնական գնով, աշխատելու, խաղալու և միասին ապրելու նոր ուղիներ փնտրելով: Թեև կոմունիստական կուսակցությունները գրեթե ամբողջությամբ անհետացել են քաղաքական ասպարեզից, մանիֆեստը վարող կոմունիզմի ոգին դժվար է լռեցնել: Շարունակելի ․․․