Հայկական սովետական հանրագիտարան

Հայկական սովետական հանրագիտարան (ռուս.՝ Армянская советская энциклопедия), կրճատ՝ ՀՍՀ, առաջին բազմակողմանի հանրագիտարանը հայերենով։ Հրատարակվել է 1974-1987 թվականներին, բաղկացած է 13 հատորից (13-րդը նվիրված է Հայկական ՍՍՀ-ին)։ ՀՍՀ-ի գլխավոր խմբագիրներն են եղել Վիկտոր Համբարձումյանը (1-ին հատոր), Աբել Սիմոնյանը (2-4 հատորներ), Մակիչ Արզումանյանը (5-13 հատորներ)։ ՀատորՏարիԱնվանում Հոդվածներ Էջեր Պատկերներ Քարտեզներ Տպաքանակ 1ՀՍՀ 1-ին հատորըառանց ներդիրների 1974 Ա-ԱՐԳԻՆԱ 3 442 720 1 294 75 100 000 2ՀՍՀ 2-րդ հատորըառանց ներդիրների 1976 ԱՐԳԻՇՏԻ-ԳԵՂԵՐՎԱՆ 3 503 720 1 798 75 100 000 3ՀՍՀ 3-րդ հատորըառանց ներդիրների 1977 ԳԵՂԵՑԻԿԸ-ԶՈՒՐԱԲՅԱՆ 3 509 720 1 726 53 100 000 4 ՀՍՀ 4-րդ հատորըառանց ներդիրների 1978 Է-ԽԱՂԽԱՂ 3 451…

Կոմունիստական մանիֆեստը 21-րդ դարում

Կոմունիստական մանիֆեստի 150-ամյակի կապակցությամբ Մ.Մ.-ի հիմնադիր եւ երկարամյա խմբագիր Փոլ Մ. Սուեզին (1910-2004) գրել է «Կոմունիստական մանիֆեստը այսօր» հոդվածը, որը հրապարակվել է 1998 թ. Վերջերս հատուկ դիմում է արվել Վիետնամում մեր ընկերների կողմից `« Մանիֆեստի »170-ամյակի կապակցությամբ հայտարարության համար: Ի պատասխան, Ջոն Մաժը եւ Ջոն Բելլամին Ֆոստերը վերանայել են Sweezy- ի օրիգինալ ակնարկը `պահպանելով գրեթե բոլորը անձեռնմխելի, բայց մեր նորացված բացման եւ եզրակացության համար: Հոդվածին տրվել է նաեւ նոր վերնագիր եւ վերագրվում է բոլոր երեք հեղինակներին: Հետաքրքրված ընթերցողները խրախուսվում են համեմատել այս տարբերակը Sweezy- ի ինքնատիպ ակնարկին, որը հասանելի է ամսագրի առցանց արխիվում գտնվող բաժանորդների համար http://archive.monthlyreview.org : Նյութն ամբողջությամբ …
«Յուրաքանչյուր ոք հետաքրքրված է Հունաստանում տեղի ունեցածի մասին, 2012 եւ 2016 թթ-ին եղած համապարփակ հաշվետվությամբ, ձախերի պայքարով. սոցիալական ավերածությունը, որպես խափանման արդյունք. Սիրիզայի աճը, ընտրությունը եւ կապիտուլյացիան պետք է գտնել Հելենա Շեհանի վերջին գրքույկում: Ժամանակի քաղաքական դրաման, ով արդեն ծանոթ է ժամանակի բանավեճերի հետ, վերադառնալու հնարավորություն փնտրելու համար, պետք է կարդացվի «Սիրիզայի ալիքը» գրքույկը, քանի որ գիրքը բացում է բազմաթիվ պատուհաններ, որոնք դեռ լուծում են գտնում... հիշեք, որ օվկիանոսի ալիքները կարող են հազարավոր մղոններ ճանապարհորդել, մինչդեռ դրանք տարբերվում են բարձրությունից, տեւողությունից եւ ձեւից: Դժվար է կանխատեսել: Սակայն մի բան հստակ է. երբեք մի ալիք չկանգնեցրեց շատ ուրիշների ... »: Աղբյուրը՝…

Դառնանք ողորմի տանք

Ընթերցողին ներկայացվող այս մտահոգություններս ես գրել եմ հինգ տարի առաջ, նույն այս օրերին, երբ ավարտեցի քերթողահայր Խորենացուց հետո «երկրորդ պատմահայր» պատվին ու կոչումին արժանացած, 18-րդ դարի պատմիչ-պատմբան Միքայել Չամչյանցի «Պատմություն հայոց, ի սկզբանե աշխարհի, մինչև 1785թ.» աշխատության I հատորի թարգմանությունը կամ փոխադրումը գրաբարից՝ ժամանակակից գրական հայերենի: Փորձեցի հավաստիանալ՝ լրատվամիջոցները, գրականության ու արվեստի ինստիտուտները իրենց հաղորդումներում ու նիստերում կհիշատակե՞ն «երկրորդ պատմահոր» անունը դեկտեմբերի 4-ին, նրա ծննդյան օրը: Ավա°խ …. գուցե ե՞ս չեմ լսել, կամ գուցե չե՞ն խախտում 70-ամյա լռության ավանդույթը նաև ազատ, անկախ, ինքնիշխան Հայաստանում: Այսինքն ամբողջ մեկ դար մոռացության է մատնվել մեր պատմության ամենախոշոր գիտակներից մեկը, որին ժամանակակիցները համարել են…
A World to Build: New Paths toward Twenty-First Century Socialism by Marta Harnecker Վերջին տասնամյակների ընթացքում Մարթա Հարնեցերը հայտնվել է որպես Լատինական Ամերիկայի ամենաակնառու սոցիալիստական ​​մտածողներից մեկը: Կառուցելու մի աշխարհ ասելով, նա զբաղվում է այն հարցով, որն արմատական ​​սոցիալական փոփոխության համար մղում է յուրաքանչյուր շարժում. Ինչպես եք կառուցում նոր աշխարհ, հին շրջանակներում: Հարնեքերը դասեր քաղում է Լատինական Ամերիկայի, հատկապես Վենեսուելայի սոցիալիստական ​​շարժումների դասերից, որտեղ ծառայել է որպես Չավեսի վարչակազմի խորհրդական եւ եղել է Centro Internacional Miranda- ի տնօրենը: Շարունակություը` անգլերենով Winner of the 2013 Liberator’s Prize for Critical Thought Over the last few decades Marta Harnecker has emerged as one…
2017թ. սեպտեմբերի 22-ին Հայաստանի Գրողների միության տանը տեղի ունեցավ Իրանահայ, այժմ Կանադայում ապրող հանճարեղ մշակութային և գիտական գործունեություն իրականացնող Էդիկ Բաղդասարյանի 98 պատմամշակութային և 40 տեխնիկական գրքերի շնորհանդեսը: Բացման խոսքով հանդես եկավ Հայաստանի գրողների միության նախագահ` Էդուարդ Միլիտոսյանը, որը մասնակիորեն նշեց Էդիկ Բաղդասարյանի հսկայածավալ գործունեության մասին, որ նա իրականացնում է հայագիտության և հայապահպանության բնագավառում, Գրողների միության նախագահը միաժամանակ նշեց Էդիկ Բաղդասարյանի գրած 138 պատմամշակութային և տեխնիկական գրքերի վերաբերյալ, թե դրանք ինչպիսի մեծ նշանակություն են ունեցել Թեհրանում և Կանադայում հայապահպան գործունեությունը ամրապնդելու ուղղությամբ: Շնորհանդեսի նիստը վարող գրականագետ, արձակագիր Ալիս Հովհաննիսյանը ներկայացրեց ունկնդիրներին, որ Է. Բաղդասարյանի գրքերի շնորհանդեսը այն դրական գործունեության շարունակությունն…
Որտեղ տեղ ենք հասել, որ տեսնում ենք Դոնալդ Թրամփին նախագահի պաշտոնում: Ո՞ր պայմաններում կարող է վիճակը ավելի վատանալ ու մի այլընտրանք ստեղծելու համար ի՞նչ պետք է անել: Նաոմի Քլայնը իր նոր գրքում իր հարցն այսպես է ձևակերպում . «Մի ծրագիր, որը կպատասխանի այս հարցին՝ թէ ի՞նչպես հնարավոր է պահպանելով հանգիստ վիճակը փոխել իրավիճակը և հասնել հիմնովին լավ ապագայի»: Նա իր գրքում իր ընթերցողներից պահանջում է, որ Թրամփին հայհոյելու փոխարեն դիմեն դիմադրության: Մենք պետք է սովորենք աշխատել ու միայն պասիվ դիրք չբռնել: Քլայնը շեշտում է, որ վերջին տարիներին ձախ ուժերը Ամերիկայում հոգնած են եղել, պետք է մի կողմ դնել բողոքներն ու…

Մոնթե Մելքոնյանի կյանքը և մահը

(Հուղարկավորթյունը 1993 թվական) Երբ 1993թ. հունիսի 12-ի առավոտյան լսափողը վերցրի և լսեցի քրոջս ձայնը, հասկացա, որ նրա զանգը վերաբերվում է մեր եղբորը` Մոնթեին: Նա մեզնից 8000 մղոն հեռավորության վրա էր, նախկին Խորհրդային Միության մի ռազմադաշտում: Բայց առաջին անգամ չէր, որ ինձ լուր էր հասնում նրա մահվան մասին: Տասնհինգ տարվա ընթացքում լսել էի, որ նրան դիպուկահար է սպանել, որ նա հրանոթային արկի պայթյունի զոհ է դարձել, ռազմական սավառնակների թռիչքից առաջացած օդային հոսանքները նրան թողել են քարաբեկորների տակ, և նրան գնդակահարել են օդանավակայանի ոստիկանները: Այնուամենայնիվ, այս անգամ գիտեի, որ վատ լուրը ստույգ է: Ես քրոջս տվեցի մտքիս եկած առաջին երկու հարցը` որքան…

Հայկական Հարցը (Վլադիմիր Պետրոսյան)

Հայկական հարցը, որը բացառապես վերաբերում է Արևմտյան Հայաստանին, միջազգային դիվանագիտության պատմության մեջ այն եզակի հարցերից մեկն է, որով իր ծագման առաջին օրերից զբաղվել են աշխարհի խոշոր տերությունները: Այդ տերությունների ղեկավարները տարբեր ժամանակներում տեղի ունեցած միջազգային բանակցությունների, կոնֆերանսների ժամանակ, ցավակցել ու խոստումներ են տվել հայ ժողովրդին, խոսքով Հայկական հարցի արդարացի լուծման օգտին: Բայց, ամեն անգամ, հենց որ ստեղծվել է այդ խոստումներն գործնականորեն իրականացնելու հնարավորություն, վերոհիշյալ խոստումները, մոռացվել են և ընդունվել են այնպիսի որոշումներ, կնքվել են այնպիսի պայմանագրեր, որոնք Հայկական հարցն արադարացիորեն լուծելու փոխարեն, ավելի են խճճել դիվանագիտական լաբիրինթոսում: Հայկական հարցին առնչվող յուրաքանչյուր ստորագրված միջազգային փաստթղթի ընդունմանը /բանակցություններ, քննարկումներ, նոտաների փոխանակում, գրագրություն…