Օրերից մի օր անցյալում, պահպանողական բանկատերերը՝ Միրիամին ու նրա նմաններին այն դեպքում էին վարկ տրամադրում, երբ վստահ էին լինում և գիտեին, որ իր վարկը տրամաբանական ձևով՝ որպես կապիտալ կներդնի և հետո կկարողանա վերադարձնել: Ուրիշ խոսքով, բանկատերերը զգայուն էին՝ տեսնելու, որ նրանք ժամանակացույցը չխախտեն, այսինքն, երբ ապագայում, տարբեր Միրիամներ կարողանան բավարար շահույթ ձեռք բերած լինեն, որպեսզի, այն ինչ հետագայում են վերցրել՝ վերադարձնեն: Այդուհանդերձ բանկատիրությունը 1920թ. կամ այդ ժամանակներում խախտումների ենթարկվեց: 

Երկու բան փոխվեց: Առաջինը այն, որ ճիշտ տնտեսական արդյունաբերական հեղափոխությունից հետո շուկայական հասարակությունները լավ աճ գրանցեցին և արդյունքում այս տնտեսություններին էներգիա հասցնելու անհրաժեշտ պարտքը շատացավ: Երկրորդ կետն այն էր, որ բանկատերերը որոշ ճանապարհներ գտան, որ եթե իրավիճակը վատանա, իրենք կապ չունենան այդ վիճակի հետ: Օրինակ, երբ Միրիամին վարկ էին տրամադրում, հետո վարկը բաժանում էին փոքր մասերի ու տարբեր մարդկանց էին վաճառում: Հինգ հազար կապիտալ ներդնող, որոնցից յուրաքանչյուրը 100 ֆունտ պարտք էր տալիս, յուրաքանչյուրը Միրամի վարկից մի բաժնետոմս էր ունենում: Հարց է առաջանում, ինչո՞ւ մարդը պետք է ուզենա նման բաժնետոմսերում կապիտալ ներդնի: Որովհետև այն շահույթը, որ այս բաժնատերերը բանկից ստանում էին, ավելի շատ էր այն շահույթից, որ կարող էին 100 ֆունտ ավանդ դնելով բանկում ստանային (Իհարկե դեռ նրանց շահույթը ավելի պակաս էր այն շահույթից, որ Միրիամը պետք է մուծեր): Այսպիսով, բանկատերը անմիջապես 500000 ֆունտ ձեռք էր բերում և նույնպես սպասում էր, որ երբ Միրիամը վարկը վերադարձնի, օգուտ ստանա: Եվ եթե Միրիամը սնանկանար և իր պարտականություններից հրաժարվեր, այդ հինգ հազար հոգին կտուժեին:
Գիտեմ, թե ինչի մասին ես մտածում, պետք է այստեղ մի հարց լինի: Այո կա: Ինչքան բանկատերը ավելի շատ գումար հետագայում Միրամին փոխանցի, նրա շահույթը շատ կլինի և մյուս կապիտալ ներդրողներից փող ձեռք բերելու ծավալը ավելի կշատանա: Սակայն ինչքան բանկատերը ավելի շատ օգտվի իր ուժից, այսինքն ինչքան ավելի շատ օգնի ապագայից ավելի շատ արժեք տեղափոխի ներկան, մեծ հավանականությամբ բանկատերը կխախտի ժամանակացույցը:
Պատկերացնենք, որ Միրիամի բիզնեսը հաջող է, նա իր հեծանիվները արտադրում է, այն գործարանները, որ Միրիամի սարքավորումներն են արտադրում ավելի շատ բանվոր կվարձեն, այդ բանվորները հեծանիվ և ուրիշ բաներ են գնում, վերագործարքի ընթացքը շարունակվում է և շուկայական հասարակությունը առաջ է գնում: Սակայն ինչքան իրավիճակը կայուն է թվում՝ բանկատերերը ավելի շատ են շահագրգռվում օգտվել իրենց կախարդական ուժից և ազատորեն օգուտ քաղել: Եվ բացի այն, որ ուշադիր լինեն, ի վերջո նրանց հմայքը մտնում է սև մոգության մեջ, մի տեղ է հասնում, որ տված վարկերը այնքան են տարածվում, որ այլևս տնտեսությունը չի կարողանում քայլ վերցնել և առաջացած շահույթը չի բավարարում վարկերը վերադարձնելու համար:
Այդ կետում պատահում է այն, որ այն ապագան, որի վրա բոլորը հաշիվ էին բացել, երբեք ճանապարհից տեղ չի հասնում: Եվ երբ այն չափսի արժեքը, որը ապագայից էին պարտք վերցրել չկարողացավ առարկայական կամ նյութական դառնալ, տնտեսությունը փլուզվում է:
Ենթադրի, Միրիամին խանդավառությամբ բանկի կողմից տրված վարկի դեպքում, նրա պարտքը իր բիզնեսի համեմատ մեծ է, որը չի կարողանում վերադարձնել: Հետևաբար, երբ տեսնում է չի կարողանում պարտքը վերադարձնել, ստիպված է լինում արհեստանոցը փակել: Հետո պարզվում է, որ նա խափվել է բանկի միջոցով: Ենթադրի, որ Միրիամը մենակ չէ և շատ բիզնեսներ փակվեն և առաջանան մեծ քանակությամբ բանվոր գործազուրկների բանակ: Արդյունքում, այն խանութները, որտեղից այդ բանվորները այդ տեղերից առևտուր էին անում նաև վնասվում են: Ինչքան շատ խանութներ ու բիզնեսներ փակվեն, բանկերն էլ իրենց ավելի շատ ու շատ բռնկված կտեսնեն վարկերի մեջ, որ ընկերությունները՝ օրինակ Միրիամի ընկերությունը անկարող է վերադարձնել:
Բերանից բերան լուրեր են տարածվում, որ բանկերը գլխացավանքի մեջ են ընկել: Որոշ մարդիկ, որոնք իրենց գումարը քիչ շահույթի համար պահ են դրել բանկում, իրենց խնայած գումարը հանկարծ չկորցնելու վախից, բանկից պահանջում են, որ իրենց գումարը կանխիկ ձևով վերադարձնեն: Այս հարցի մասին լսելով, մյուս ներդրողները նույնպես նույն վախն են ունենում: Սակայն բանկը բավարար գումար չունի, որպեսզի բոլոր ներդրողների գումարները վերադարձնի, որովհետև բոլոր այդ գումարները գումարած այն վարկերի՝ օդի քամուց է վերցնվել ու որպես վարկ է տրամադրվել: Հենց որ բանկային գումարների վերջանալու լուրը այս կողմ ու այն կողմ տարածվում է, դեպի բանկեր վազքն (band run) է սկսվում: Մարդկանց երկար շարքեր է գոյանում բանկերի դիմաց, որոնք իրենց գումարներն են պահանջում, և բանկերի անճար ղեկավարները ստիպված են լինում փակել բանկերը: Այն մարդիկ, որոնք շատ մեծ գումարներ ունեն բանկում՝ հանկարծ իրենց առանց փող են զգում:
Հիշում ես, որ ասացի՝ պարտքը շուկայական հասարակության անբաժանելի մասն է: Որ ոչ մի շահույթ առանց պարտքի հնարավոր չէ: Եվ առանց շահույթի ոչ մի ավելցուկ չի առաջանա: Հիմա թող սա էլ ավելացնեմ՝ ճիշտ նույն ընթացքը, որ շահույթ և հարստություն է առաջացնում, հենց նույն ընթացքն է առաջացնում ճգնաժամեր ու տնտեսական փլուզումներ:
Տնտեսական փլուզումներից հետո վրա է հասնում լճացումը և անգործությունը: Բոլորը իրար պարտք են և ոչ ոք չի կարողանում իր պարտքը հետ վճարել: Ներդրողներին ասվում է, որ նրանց գումարները ձեռքից գնացել է և այն բանկում, ուր նրանք գումար են ներդրել՝ սնանկացել է: Նույնիսկ նրանք, ովքեր կանխիկ գումար են մի ապահով տեղ պահել՝ իրենց ծախսերը քչացնում են և վախենում են անհայտ ապագայից: Վերագործարկման ընթացքը, որի վրա է հենված տնտեսությունը, դեպի փլուզում է ընթանում: Շատ գործատուներ Միրիամի նման իրենց հաճախորդներին ձեռքից տալիս են, չեղյալ են հայտարարում սարքավորումների գնման պատվերները, ստիպված են դուրս հանել իրենց բանվորներին: Դուրս արված բանվորները այն գործատուներից, որոնց բիզնեսը դեռ լավ է, մի բան են գնում ու այսպիսով փակված ընկերությունները մոտենում են սնանկանալու: Գրասենյակներն ու գործարանները դադարեցնում են աշխատանքները: Շատ շուտով մեծ քանակությամբ բանվորներ, որոնք սիրում են աշխատել՝ անգործ են մնում, հենց նույն ձևով գործատուները, որոնք սիրում են այդ բանվորներին վարձել, վախենում են, որ եթե այդ բանվորները մի բան արտադրեն գնորդներ չեն ունենա:
Այդ ընթացքում, այն ընտանիքները, որոնք վարկերով են բնակարան գնել՝ չեն կարողանում վարկերը մուծել: Բանկերը ըստ իրենց պայմանագրի նրանց բնակարանները աճուրդի են հանում, որպեսզի միլիոնավոր ձեռքից տված փողի մի մասը հետ վերադարձնեն: Սակայն շատ բնակարաններվաճառքի են հանվել և մարդկանց մոտ փող չլինելու պատճառով շարվեշարան տխուր ձևով բնակարանները դատարկ են մնում և տան գները իջնում են:
Տարածված անկարողությունը պարտքերը վերադարձնելու համար, տարածված գործազրկություն և զայրույթ են առաջացնում վրեժ լուծելու Աստվածին (Nemesis) անպարտավան ու հպարտ բանկատերերի դիմաց: Այս ցավալի վրեժի լուծումը վրա է հասնում և ավելի շուտ աղքատների ու անմեղների վրա է ազդում:
Ո՞վ է կարող այս դառը, խելագար, ոլորաձև երևույթին վերջ տալ: